Het ziet ernaar uit dat broederschap een innerlijke aanleg van de mens is, hoewel hij continu de daaraan tegenovergestelde aanleg laat zien, net zoals goedheid een natuurlijke aanleg van de mens is hoewel het tegenovergestelde van goedheid vaker wordt aangetroffen. Mystiek hoeft niet persé broederschap te prediken, want een mysticus wordt vanzelf een broeder. Mystiek vindt haar hoogtepunt in broederschap, een broederschap die niet te vergelijken valt met enig ander instituut van broederschap op de wereld.
Er zijn verschillende soorten broederschap. Op de eerste plaats is er professionele broederschap, die te zien valt in het vormen van vakbonden binnen het een of ander beroep. Uiterlijk is dat een broederschap, maar in feite zijn de leden alleen maar broeders geworden vanwege hun wederzijdse interesse in dat beroep. Je kunt hen broeders noemen, maar het zijn natuurlijk geen tweelingen! Zij zijn voor aards voordeel broeders geworden, met het goede motief om hun specifieke beroep zo veel mogelijk vooruit te brengen. Maar er zit een andere kant aan: dat al diegenen die zich buiten dat beroep bevinden geen broeders zijn. Dat zijn slechts neven en het zou niet verkeerd zijn van hen te profiteren en de broeders zullen bij elkaar komen en kijken hoe ze het beste van de neven kunnen profiteren. Wij vinden dit idee in de Mahabharata, het klassieke Hindoe-geschrift, waarin een oorlog wordt beschreven tussen broeders en neven. Het is symbolisch.
Er bestaat een andere broederschap die federatie genoemd kan worden. Degenen die dezelfde handel drijven zullen zich verenigen in hun gezamenlijke belang tegen al diegenen die van hun handel of van hetgeen ze verkopen afhankelijk zijn. Zolang ze het onderling eens kunnen worden wat betreft de wijze waarop zij hun inspanningen zo voordelig mogelijk kunnen maken zijn ze broeders, maar vanaf het moment dat het voordeel van de een in gevaar komt door de ander wordt hun broederschap ontbonden, want enkel voordeel maakt hen tot broeders.
Vervolgens is er broederschap op het politieke vlak door zichzelf de een of de andere partij te noemen. En deze broederschap kan zelfs in de vorm van landen worden gezien. De partijen worden gevormd teneinde broeders te zijn ten opzichte van de neven van de andere partij. Landen zullen als broeders verenigd blijven zolang hun eigen belang niet door het andere land wordt geschaad, maar zodra hun belang wordt doorkruist kan deze broederschap onmiddellijk worden ontbonden. Er is niet veel voor nodig om de banden van alliantie te verbreken. Zodra de kwestie van het nationale belang opkomt komt slechts hun eigen voordeel op de eerste plaats. Broederschap is een woord dat werd gebruikt teneinde zich in hun eigen belang te versterken.
In een nog ander soort broederschap worden mensen broeders wanneer ze tot een bepaalde Kerk of een bepaalde religie behoren. Diegenen die die specifieke Kerk bezoeken, diegenen die een bepaald principe aanhangen dat hen werd gegeven, zijn broeders. Ieder ander die wellicht een beter principe aanhangt wordt als outcasts beschouwd alleen maar vanwege het feit dat ze niet bij deze specifieke Kerk horen. Ongetwijfeld strekt deze broederschap zich verder uit dan de andere vormen.
Er zullen wellicht andere vormen van broederschap ontstaan, maar zolang als er een broederschap wordt gevormd door een aards belang zullen er altijd onderverdelingen ontstaan. Het is de menselijke natuur om onder te verdelen in secties of partijen, en toch is het tegelijkertijd zich met anderen verenigen de diepste natuur van de mens. De broederschap van de mysticus is derhalve niet beperkt tot een bepaalde sectie of een bepaalde onderverdeling. Zijn broederschap omvat net als de menselijke broederschap alles. Voor hem maakt het niet uit tot welke Kerk of tot welke bedrijfstak iemand behoort, welk beroep iemand heeft of wat zijn politieke mening is. Daar geeft de mysticus niet om omdat hij in de bron van alle dingen broederschap ziet. Net zoals kinderen van dezelfde ouders zich verenigd zien in hun ouders, zo zien mystici iedereen als leden van de ene broederschap die zich voorbij en boven elke sectie van kaste, geloofsovertuiging, land of religie bevindt.
Een land is een familie, een ras is een familie, maar de broederschap van familiebanden is tegenwoordig verdwenen. Er blijven nauwelijks nog families bestaan zoals ze in het verre verleden hebben bestaan. De familiebanden waren zo sterk dat er zich vetes tussen rivaliserende families ontwikkelden. Jarenlang veroorzaakten families bloedvergieten wellicht daarmee wraak nemend voor het een of ander kwaad dat de grootvader van iemand had verricht of daarmee wraak nemend voor wat de overgrootvader van iemand ooit tegen de over-over-grootvader had gezegd. We hebben ons sindsdien verbeterd en we zijn een zodanig grote familie geworden dan waar vroeger familievetes normaal gesproken zo´n drie doden in vijftig jaar tijd veroorzaakten ze nu de dood van miljoenen en miljoenen mensen veroorzaken. Dit komt omdat we voorwaarts zijn gegaan in de organisatie van families zonder eerst te weten hoe we een familie moesten vormen. Het losser worden van de familiebanden is een van die dingen die het moderne leven zo onnatuurlijk maken, hoewel het woord ´onnnatuurlijk´ een heel vreemd woord is. Wat is natuurlijk en wat is onnatuurlijk? Natuurlijk is datgene waaraan we gewend zijn. Onnatuurlijk is datgene waaraan we niet gewend zijn. Soms maken eeuwen iets natuurlijk, soms maken enkele jaren iets natuurlijk en soms een paar maanden. We noemen iets natuurlijk omdat we eraan gewend zijn om het als zodanig te zien, maar we beseffen niet dat het wellicht eeuwen, jaren of maanden heeft geduurd voordat het voor ons natuurlijk werd.
Bovendien is datgene wat voor ons natuurlijk is niet noodzakelijkerwijs natuurlijk voor anderen. Men kan het de huidige omstandigheid van de wereld niet kwalijk nemen dat er een gebrek aan aandacht is voor datgene wat familieband wordt genoemd. Dit is een soort ontwikkeling en hoewel het wellicht niet de schoonheid bezit die de familie had, heeft dit toch zijn eigen schoonheid en heeft het toch zijn eigen wegen. Alleen is het zo dat te veel van het goede verkeerd is. Wanneer er zulke sterke familiebanden waren dat dat resulteerde in gevechten die jarenlang doorgingen, dan was dit niet iets goeds, maar nu is er een soort van restaurant-leven ontstaan dat zal eindigen in een hotel-leven en dit gaat ook te ver. Stel je voor dat duizenden mensen in een hotel leven, hun eten nooit hun keuze, hun leven georganiseerd door de hotel-managers en wanneer ze ziek zijn worden ze onmiddellijk naar een kliniek verwezen: dat is dan hun leven! Wanneer ze eropuit gaan dan gaan ze er met hun vijftigen of honderden tegelijk op uit in grote wagens en reizen ze met hetzelfde schip over de zee. Er is niets meer over van de vreugde die er vroeger bestond voor degenen die in vrijheid reisden. Zelfs wanneer mensen in karavanen, te voet, te paard, op een kameel of op een olifant reisden dan stelde dat iets voor, het was een heel andere ervaring. In vroeger tijden leefden families wellicht in een kleine hut, maar in tijden van nood betuigden ze elkaar hun sympathie.
Het is niet zo dat het een of het ander goed is. Het is niet zo dat dit mooi is en dat dat geen schoonheid bezit. Elke periode heeft zijn eigen omstandigheden. Of het nu omwille van aards belang of omwille van spiritueel belang is, broederschap is niets anders dan het vormen van een familie. Het hangt er alleen maar vanaf onder welke naam we een familie vormen. Om deze reden legde Jezus altijd weer uit dat God de vader was, wat betekent: verenig u niet omwille van uw aardse voorvaderen en voorouders en vecht niet met elkaar omdat u van verschillende families afstamt, maar denk aan die ene Vader die de vader van allen is. Verenigt u in Hem. Ongetwijfeld zullen mensen afhankelijk van de tijd hetzelfde idee in een andere vorm vestigen.
Mystiek maakt de mysticus tolerant ten opzichte van de meni
ngen van andere mensen, mystiek maakt dat hij uitstijgt boven onderverdelingen, mystiek maakt dat hij alles assimileert wat hij ziet en hoort en mystiek schenkt hem liefde voor God die hij in alle wezens ziet. Mystiek schenkt hem de sympathie waarmee hij tot een ieder die hij ontmoet wordt aangetrokken en mystiek helpt hem alle dingen te begrijpen en te bewonderen en alle wezens te waarderen en om op die manier dichter bij alles wat er bestaat te komen.
Dit ideaal van broederschap ontwikkelt zich en neemt daarbij verschillende vormen aan. In de eerste fase raakt de mysticus respektvol naar alle wezens toe, zowel naar de heilige als naar de zondaar en zowel naar de wijze als naar de dwaas. In de volgende fase gaat zijn sympathie uit naar iedereen die hij ontmoet, ongeacht wie het is. De derde fase is wanneer hij op grond van zijn sympathie en respect de omstandigheid van een ieder begrijpt. De vierde fase is wanneer hij tolereert en vergeeft. Hij kan niet anders vanwege het feit dat hij het begrijpt. Degene die niet kan tolereren, die niet kan vergeven, is niet in staat te begrijpen. Tolerantie en vergevingsgezindheid komen voort uit begrip. En de vijfde fase is die waarin hij zichzelf verenigd ziet met alles, niet alleen in God maar zelfs in zichzelf. In elk wezen ziet hij zichzelf. Er bestaat niemand die meer kan sympathiseren met zichzelf en daarom is het natuurlijk dat de mysticus wanneer zijn zelf tegelijkertijd alle mensen is hij dan met iedereen kan sympathiseren op dezelfde manier als dat hij met zichzelf sympathiseert.
Mystiek is dus de les van broederschap. Al deze destructie die is veroorzaakt door oorlogen en revoluties, door de continue opkomst van secties van de mensheid, die elkaar bevechten en zichzelf federaties, gemeenschappen, partijen of onderverdelingen noemen is allemaal veroorzaakt door gebrek aan mystiek begrip. Wat de wereld heden ten dage nodig heeft is niet zo zeer gepredik of religieus onderricht, wat de wereld het meest nodig heeft is de mystieke kijk op het leven, om het leven met de houding van een mysticus te bekijken en om de gehele mensheid als één te zien, als het enige Wezen, het ene Wezen. Om dit idee aan de wereld te brengen zijn niet alleen esoterische centra nodig, maar zou er ook de boodschap van universele broederschap die essentieel is voor mystiek vrijelijk geschonken dienen te worden aan alle mensen, zowel aan diegenen die sympathiseren als aan diegenen die nog niet zo ver zijn dat ze het kunnen begrijpen. Door dit idee te schenken aan iedereen die je ontmoet en die je spreekt zul je in staat zijn het werk te volbrengen die zo veel instituties in de wereld vandaag de dag onder de naam van vredes-alliantie of onder verscheidene andere namen proberen te volbrengen. Men kan een goed motief hebben, maar een goed motief kan slechts met de juiste methoden goede resultaten voortbrengen. Overal waar een goed motief bestaat maar niet de juiste methode heeft het goede motief geen enkele zin. Integendeel, het goede motief kan dan zeer slechte resultaten brengen. En elke keer wanneer er door de gehele geschiedenis van de wereld heen ware broederschap aan de mensheid werd geleerd werd die altijd overgebracht door het mystieke ideaal.
