Als de lippen zijn gesloten begint het hart te spreken; als het hart stil is, laait de ziel op, barst zij in vlammen uit en dit verlicht het hele leven. Dit idee toont de mysticus de grote waarde van stilte en deze stilte wordt verworven door rust. De meeste mensen weten niet wat rust betekent, omdat het iets is waarvan ze voelen dat ze het nodig hebben wanneer ze moe zijn, terwijl zij er niet de noodzaak van inzien als zij niet moe zijn.
Rust heeft veel aspecten. Eén soort rust bestaat eruit dat een persoon zich terugtrekt uit de activiteit van het dagelijkse leven en zich alleen in zijn kamer bevindt. Hij ademt dankbaarheid in als hij na al zijn interessante of vermoeiende ervaringen voelt: ´Eindelijk ben ik alleen´. Dit is geen normaal gevoel, want er zit een veel dieper gevoel achter; het drukt de zekerheid uit dat er niets is wat zijn mind afleidt en dat er niets is wat handelen van hem vereist. Op dat moment vangt zijn ziel een glimp op van opluchting, waarvan het plezier niet is uit te drukken; maar de bedwelming van het leven waaraan iedereen lijdt is zodanig dat hij het moment van opluchting, dat iedereen verwacht als het tijd is om zich terug te trekken uit het dagelijkse leven, niet volledig kan waarderen of hij nu arm of rijk of moe of niet moe is.
Leert dat ons niet dat er een groot mysterie schuilt in rust, een mysterie waarvan mensen vaak niets afweten? Bovendien vinden we altijd dat een bedachtzaam iemand rust van nature heeft en iemand die rust heeft is vanzelf bedachtzaam. rust maakt iemand bedachtzamer en continu handelen neemt bedachtzaamheid van zelfs een gevoelig iemand weg. De mind van mensen die bij de telefoon, telegraaf of postkantoren werken wordt voortdurend tot handelen gedwongen. Deze mensen ontwikkelen in de loop van de tijd onbeschaamdheid, onbeschoftheid en gebrek aan geduld. Zij worden niet minder gevoelig; het betekent alleen dat het gebrek aan rust dat hun gevoel van controle verzwakt hen doet toegeven aan zulke dingen. Dit toont aan dat rust niet alleen nodig is voor iemand op het spirituele pad, maar voor iedere ziel die op aarde leeft, welke graad van evolutie hij ook heeft of welke status hij ook in dit leven heeft. Het is het belangrijkste wat in iemand´s aard ontwikkeld dient te worden; niet alleen in een volwassene, maar het is iets wat vanaf de jeugd geleerd dient te worden. Tegenwoordig hebben de mensen in de opvoeding een hoge pet op van de verschillende intellectuele verworvenheden die het kind nodig heeft in het leven en hebben weinig aandacht voor rust die voor elk kind zo noodzakelijk is.
Soms zijn honden en katten intuïtiever dan de mensheid. Ofschoon de mens tot meer in staat is dan de dieren gunt hij zichzelf niet de tijd om intuïtief te worden. Ik vond het vaak leuk in New York, waar men gemakkelijk moe wordt door het geluid van treinen, trams, liften en fabrieken, om te zien dat wanneer iemand wat tijd had om in de trein of metro te zitten, hij meteen naar de kranten begon te kijken. Al die actie was niet genoeg; was er geen actie in het lichaam dan moest er handeling zijn in het brein! Wat is dat? Het is nervositeit, een algemene ziekte die tegenwoordig bijna de normale gezondheid is geworden. Als iedereen aan dezelfde ziekte lijdt dan wordt die ziekte normaal genoemd. Maar zelfbeheersing, zelfdiscipline komt alleen voort uit het beoefenen van rust wat niet alleen behulpzaam is op het spirituele pad maar ook in iemand´s dagelijkse leven, in vriendelijk en attent zijn.
De mysticus past daarom de methode van rust toe en hiermee probeer hij zichzelf voor te bereiden om het spirituele pad te betreden. Dit pad is geen uiterlijk pad; het is een innerlijk pad dat iemand heeft te gaan en daarom zijn de spirituele wetten en de reis op het spirituele pad nogal tegengesteld aan de aardse wetten en de reis op het uiterlijke pad. Om in eenvoudige woorden uit te leggen wat het spirituele pad is zou ik willen zeggen dat het begint bij het leven in communicatie met zichzelf, want het is in het meest innerlijke zelf van de mens dat het leven van God gevonden moet worden. Dit betekent niet dat de stem van het innerlijke leven niet tot iedereen komt. Het komt altijd, maar niet iedereen hoort het. Om die reden begint de Soefi wanneer hij zijn pogingen op het pad start bij het communiceren met zijn ware zelf van binnen; en wanneer hij zich eenmaal tot de ziel heeft gericht dan komt er van de ziel een soort reproductie, net als een zanger op een plaat kan horen wat er van zijn eigen stem is gemaakt.
Als hij dit heeft gedaan, als hij heeft geluisterd naar wat dit proces reproduceert dan heeft hij de eerste stap naar binnen gezet; en dit proces zal een soort echo in zijn wezen hebben wakker gemaakt. Of hij nu gewenst heeft om vrede of geluk, licht of vorm, of wat dan ook te produceren het wordt geproduceerd zodra hij met zichzelf begint te communiceren. Wanneer wij de man die zegt: ´Ik kan er niets aan doen dat ik aktief ben, of verdrietig, of bezorgd, want dat is de conditie van mijn mind en ziel´, vergelijken met degene die met zichzelf communiceert dan duurt het niet lang voordat wij ook de waarde van deze communicatie gaan beseffen.
Dit is wat de Soefi´s duiznden jaren hebben onderricht. Het pad van de Soefi is niet om te communiceren met elfjes of zelfs niet met God; het is het communiceren met je eigen diepste, innerlijkste zelf, alsof je je innerlijke vonk aanblaast tot een goddelijk vuur. Maar de Soefi stopt daar niet, hij gaat nog verder. Hij verblijft dan in een toestand van rust en die rust kan voortgebracht worden door een bepaalde manier van zitten en ademen en ook door een bepaalde houding van de mind. Dan begint hij zich bewust te worden van dat gedeelte van zijn wezen dat niet het fysieke lichaam is, maar wat erboven staat. Hoe bewuster hij zich hiervan wordt des te meer begint hij de waarheid van het hiernamaals te beseffen. Dan is het niet langer een kwestie van zijn verbeelding of van zijn overtuiging; het is zijn feitelijke realisatie van de ervaring die onafhankelijk van het fysieke leven is en in deze toestand is hij in staat de verschijningsvormen van het leven te ervaren. De Soefi liefhebbert niet in verschillende mirakels en verschijnselen, want als hij eenmaal beseft dat het hele leven een verschijnsel wordt dan brengt elk verschijnsel, elk moment, elke ervaring hem een besef van dat leven dat hij in zijn meditatie heeft gevonden.
Het wezen van de mens is een mechanisme van lichaam en mind. Wanneer dat mechanisme in orde is is er geluk, volheid van het leven; en wanneer er iets fout is met het mechanisme dan is het lichaam ziek en de vrede weg. Dit mechanisme is afhankelijk van opwinden; het is als een klok die is opgewonden en dan vierentwintig uur loopt. Zo is het ook in meditatie; wanneer iemand in een rustige houding zit en zijn mind in een conditie van rust brengt en zo de handeling van het mechanisme reguleert door middel van het proces van meditatie dan is dat net als het opwinden van een klok. En het effect ervan blijft voelbaar omdat het mechanisme is orde is gebracht.
Dus het geloof van een mysticus is niet een uiterlijk geloof in een godheid die hij niet heeft gezien; de aanbidding van een mysticus is niet alleen een uiterlijke vorm – door het zeggen van gebeden en dat dan zijn aanbidding is beeïndigd. Hij maakt natuurlijk het beste gebruik van de uiterlijke dingen en zijn bezigheid is logisch en wetenschappelijk; hij zal ze, waar mogelijk, verenigen met de mystieke opvatting; maar mystiek omvat zowel de wetenschappelijke uitleg als de realisatie van de dingen die worden geleerd door religie, dingen die voor een normaal iemand geen betekenis zou hebben. Wanneer een normaal iemand zou lezen over het koninkrijk van God en de hemel, dan leest hij deze namen maar weet hij niet waar de hemel is; hij voelt dat er een God is maar er is geen bewijs voor. En daarom keren een groot aantal intellectuele mensen die echt naar de waarheid zoeken zich af van de uiterlijke religie omdat zij niet de uitleg ervoor vinden en vervolgens worden zij materialistisch. Voor de mysticus is de uitleg van de hele religie het onderzoek van het zelf. Hoe meer iemand zichzelf onderzoekt des te meer zal hij alle religies in het volste licht begrijpen en zullen zij alle duidelijk worden. Soefisme is slechts een licht dat op de religie van iemand zelf wordt geschenen als een licht dat in een kamer wordt gebracht waar alles wat iemand wenst aanwezig is en waar het enige wat nodig was licht was.
Natuurlijk is de mysticus er niet altijd klaar voor om een antwoord te geven aan iedereen die vraagt. Kunnen ouders altijd de vragen van hun kinderen beantwoorden? Er zijn vragen die beantwoord kunnen worden en andere vragen die op antwoord zouden moeten wachten totdat degenen die de vraag stellen in staat zijn het te begrijpen. Ik was vroeger gek op een gedicht dat ik nog niet begreep; ik kon geen bevredigende uitleg vinden. Na tien jaar werd er plotseling in één seconde tijd licht op geworpen en begreep ik het. Mijn vreugde kende geen eind. Bewijst dit niet dat alles zijn tijd heeft? Wanneer mensen ongeduldig worden en om een antwoord vragen kan er iets worden beantwoord en iets anders niet; maar het antwoord zal op zijn eigen tijd komen. Men moet wachten. Is er iemand op de wereld in staat geweest volledig uit te leggen wat God is, zijn zelfs de heilige geschriften en de profeten erin geslaagd? God is een ideaal dat te hoog en te groot voor woorden is om uit te leggen. Kan iemand een woord als liefde uitleggen, kan iemand zeggen wat waarheid is?
Als waarheid bereikt moet worden kan dat slechts als waarheid zelf is beginnen te spreken, wat in een openbaring gebeurt. De waarheid onthult zichzelf, daarom is het Perzisch woord voor zowel waarheid als God Khuda, wat zelf-onthulling betekent en zo God met waarheid verbindt. Men kan geen van deze woorden uitleggen. De enige hulp die de mysticus kan geven is door te wijzen hoe men tot deze openbaring komt. Niemand kan dit onderrichten of leren; men moet dat zelf leren. De leraar is er slechts om iemand naar deze openbaring te gidsen. Er is slechts een leraar: God; en de grootste meesters van de wereld waren de grootste leerlingen: zij wisten ieder hoe zij leerling moesten worden.
Hoe wordt dit alles onderricht en gebracht naar het bewustzijn van degenen die het pad van de waarheid betreden? Door Bayat, door inwijding. Het is het vertrouwen van iemand die gidst, gegeven aan iemand die het pad betreedt. Degene die het pad betreedt moet bereid zijn de moeilijkheden van het pad te trotseren; om eerlijk te zijn, betrouwbaar, waarheidslievend, niet twijfelend, niet pessimistisch of sceptisch, want anders zal hij met al zijn pogingen zijn doel niet bereiken. Hij moet met heel zijn hart komen en anders zou hij helemaal niet moeten komen. Halfslachtigheid heeft geen waarde. En wat ook nodig is is enig intellectueel begrip van het metafysische aspect van het leven, wat sommigen hebben en anderen niet; bovendien zijn de eigenschappen van het hart benodigd, met de goddelijkheid van liefde als eerste principe. Vervolgens heeft iemand actie nodig, maar een zodanige actie die niet het pad van waarheid verhindert, zo´n actie die meer en meer harmonie creëert. En tenslotte heeft men rust nodig, die het iemand mogelijk maakt om door een dag van stilte te leren wat anders een jaar studie zou vereisen; maar ongetwijfeld alleen als iemand de ware weg van stilte kent.
