Wanneer je scherp de natuur van dit leven van variëteit observeert dan ontdek je dat er zich achter de sluier van variëteit slechts één leven bevindt, de bron en het doel van alle dingen. Het is dit leven dat het bloed van het universum genoemd kan worden, circulerend via de aderen van de natuur. Het kan ofwel substantie ofwel spirit genoemd worden, het is iets waaruit alles dat wordt gezien en alle intelligentie wordt gemodelleerd en in leven en aan het werk wordt gehouden. Het is dit leven dat we kennen als intelligentie.
Intelligentie, die vaak wordt verward met intellect, is iets wat zelfs in de lagere schepping blijkt te vinden. Ze kan opgespoord worden in het plantenleven en zelfs gevoeld in het hart van de rots. Mensen denken vaak dat het intellect een ontwikkeling is die zich manifesteert als mind in het leven van de mens en dat de lagere schepsels geen mind hebben, dat de mind een ontwikkeling van materie is afhankelijk van het brein. De mystici van alle tijden echter, de profeten en alle meditatieve zielen zeggen wat het leven, daar het dezelfde substantie is, niet onderhevig is geweest aan verandering en dat ook niet zal zijn, noch dat het zich ontwikkelt. Het is een andere trap van evolutie die ons in staat stelt te begrijpen en die ons het gevoel geeft dat de mind een ontwikkeling is die voortvloeit uit de materie. De grote mensen, de meditatieve zielen die in de wildernis, de bossen hebben vertoefd en met het leven om hen heen hebben gecommuniceerd, hebben deze waarheid verwerkelijkt. En heel vaak hebben ze een grotere harmonie, vrede en verheffing ervaren waar geen zichtbaar leven aanwezig was. Het leven is intelligentie, overal en hoe meer je met het leven communiceert hoe meer je voelt dat zelfs de rots niet zonder leven is, dat het bloed van het universum daardoorheen pulseert. En wanneer we vanuit dit gezichtspunt naar het leven kijken dan zien we dat er geen plaats, geen object is die niet heilig is. Dat je zelfs in een rots de bron en het doel van alle dingen in die specifieke vorm vindt.
Velen die ervaren zijn in het plantleven weten hoe ontvankelijk planten zijn voor de sympathie van degene die met hen leeft en voor hen zorgt. Het is bewezen dat planten ademhalen. En als er adem in het plantleven blijkt te vinden dan is er zeker ook intelligentie. Ik zag ooit eens toevallig een steen die de eigenaar ervan een magische steen noemde, maar in werkelijkheid wat die steen heel gewoon; alleen veranderde die vaak van kleur en helderheid, vooral wanneer een specifiek iemand die vasthield. Dus zelfs een steen kan reageren op de mind van iemand en dit onderricht ons dat er een heleboel te onderzoeken valt in het koninkrijk van de mineralen. Dit is niet een ontdekking van deze tijd. Dat was bekend aan het volk van vroeger. We lezen in de Perzische gedichten van Jelal-ud-Din Roemi dat God sliep in het koninkrijk van de mineralen, droomde in de plant, Zich bewust werd in het dier en Zich verwerkelijkte in het menselijke wezen.
Dit ene leven blijkt echter in een onmiskenbaarder vorm te zien in menselijke wezens, in het intellect dat ze laten zien, in het werk wat ze doen, in het magnetiseren van de atmosfeer, in de gedachtenkracht die ze uitoefenen, in de invloed van healing. Hoewel de een is afgescheiden van de ander, hoewel er geen uiterlijke verbinding kan zijn, wordt er toch op een afstand de invloed van gedachten en gevoelens gevoeld. Er waren veel voorbeelden hiervan tijdens de oorlog waarin moeders en echtgenotes van soldaten, in tijden van pijn, ziekte of dood zich bewust waren van hun leed zonder enige ander communicatiebron. Hoe vaak nemen mensen die elkaar na staan niet elkaar condite waar, niet alleen door gedachtengolven, maar ook op het gebied van het gevoel. Dit laat zien dat er één lichaam is en dat er in dat lichaam één leven is dat continu circuleert net zoals het bloed dat door onze aderen doet.
Dit geeft een eenvoudige verklaring voor de wet van oorzaak en gevolg. Een wetsovertreder kan aan aardse getuigen ontsnappen, maar hij kan niet ontsnappen aan dit ene leven waarin hij leeft, beweegt en zijn wezen heeft. Het kan zijn dat iemand die iets goeds voor een ander heeft gedaan diegene nooit meer ziet; toch dient het goede naar hem terug te keren daar er maar één lichaam en één leven is. Net zoals de essentie van alles wat we eten met de circulatie in het fysieke lichaam helemaal wordt opgenomen in het bloed, zo beïnvloedt elk van onze gedachten, woorden en handelingen het ene leven.
Vaak betwijfelen of maken mensen bepaalde bijgeloven belachelijk. Zij vragen bijvoorbeeld hoe het verleden, heden en de toekomst uit kaarten gelezen kunnen worden. Maar dit, en ook de wetenschap van astrologie en koffiedik kijken, kan verklaard worden door het feit dat er één leven is waarin de circulatie altijd pulseert. Eén muziek, één ritme. Iemand hoeft alleen maar vertrouwd te raken met het thema van de muziek om in staat te zijn die te lezen en te begrijpen.
Je kunt niet alleen met behulp van kaarten en koffiedik kijken het verleden, heden en de toekomst lezen, maar ook door middel van veel andere middelen. Als we in staat zijn om zelfs met een ader van dit ene leven te communiceren dan zijn we in aanraking met alle aderen van het universum. Sommige middelen zijn beter, sommige zijn slechter, maar via elk medium kunnen we het begrip bereiken, op die manier bewijzend dat er zich één leven achter alles bevindt. De mens kan geleerd worden goed te doen, hij kan rechtvaardigheid leren, maar dit is deugd die hem wordt opgedrongen als het resultaat van een bepaald onderricht. Ware deugd komt slechts door het begrijpen van de éénheid van het leven, op die manier de mens gelijkelijk verbindend met vriend en vijand. Jezus Christus leert ´Heb Uw vijanden lief´, en omdat het vaak moeilijk is om van onze vrienden te houden, zijn wij niet in staat van onze vijanden te houden tenzij we het geheim van het ene leven achter alles beseffen, ondanks de wereld van variëteit die continu illusie aan het creëren is.
Als deze verwerkelijking door religie, filosofie of mystiek wordt verworven dan raak je aan het geheim van het leven en wordt er een machtige kracht verworven zonder het verrichten van wonderen. Deze les is gemakkelijk op intellectuele wijze te leren, deze waarheid kan als voedsel onmiddellijk worden geconsumeerd, maar dat is niet genoeg. Om het te verteren is heel jouw leven niet genoeg, want waarheid wordt vermengd met feiten en wanneer de waarheid een feit wordt dan verliest die haar importantie. Helemaal in beslag genomen door de wereld van variëteit zijn we geneigd de waarheid te vergeten, want we storten ons altijd op de feiten. Dat is de reden waarom mensen die zoveel tijd aan meditatie besteden proberen aan de eenheid van het zijn te denken en proberen te mediteren op de ultieme waarheid van het zijn. Het werkt als het opwinden van een klok: het duurt maar even om die op te winden maar vervolgens loopt die de hele dag lang. In meditatie gaat dus dezelfde gedachte maar door en in alles wat je doet of zegt gebruik je dezelfde waarheid.
Hoe veel leed is er niet berokkend door gebrek aan begrip van deze waarheid! Al zulke rampen als oorlogen, overstromingen, aardbevingen, hongersnoden, alle afschrikwekkende gebeurtenissen die niet door de mens beheerst kunnen worden, komen voort uit een stoornis in het lichaam van het universum. Wanneer het bloed wordt verstoord gaat alles fout en hoewel het soms lijkt dat datgene wat schadelijk voor één deel behulpzaam is voor een ander, zie je op de lange termijn toch dat elk deel eronder lijdt. Het na-effect wordt door de gehele wereld gevoeld als spanning, pijn en allerlei soorten van lijden.
Als je je ogen van deze wereld van illusie zou opheffen en naar boven zou kijken en God zou vragen je het geheim en het mysterie van Zijn schepping te vertellen dan zou je als antwoord horen dat elk ding en elk wezen op zijn eigen plaats is gezet en dat elk bezig is die taak te verrichten die in het gehele schema van de natuur verricht dient te worden. Het leven is een symfonie. En de handeling van iedere persoon in deze symfonie is het spelen van zijn specifieke partij in de muziek.
Toen de oorlog aan de gang was werd iedereen onder de wapenen geroepen en werd daar geplaatst waar ze het meest nodig waren, ongeacht hun beroep, kwalificaties of waarden en normen. De reden hiervoor was dat de ´roep van het doel´ de eerste overweging moest zijn. Als er al iets bestaat wat vrede aan de denker zal schenken dan is het het begrijpen van dit idee. De gedachte dat je nu lijdt vanwege je zonden in een vorig leven kan een antwoord brengen op het vragen en redeneren van de mind en hem tijdelijk tegen te houden van rebelleren, maar zal die de irritatie wegnemen die de ellende in het hart aan het veroorzaken is? Zal die mind God ooit vergeven dat Hij hem zo zwaar heeft beoordeeld? Hij kan zijn vroegere fouten toegeven, maar zal hij ooit geloven in God als een God van liefde en compassie, als een God van genade of als een God van vergiffenis?
Als God afgescheiden zou zijn van de mens en als Hij zich zou verheugen in het lijden van de mens dan zou je Hem kunnen beschuldigen. Maar zoals de soefi beseft, is Hij degene die lijdt en het lijden en toch bevindt Hij zich tegelijkertijd voorbij het lijden. Dit feit kan begrepen worden door niet slechts in God te geloven, maar ook door Hem te kennen. Stel dat onze handen een zwaar gewicht op onze voeten zou laten vallen en hen zeer deden, moeten onze handen daarvan dan de schuld krijgen? Nee, want zij delen in de pijn van de voeten en hoewel de voeten pijn lijken te hebben is toch datgene wat de pijn voelt ons wezen, ons absolute wezen en daarom neemt de hand deel aan de pijn van de voet.
Zo is het ook met God: al onze levens zijn de Zijne en Hij neemt deel aan elk gevoel van verugde en pijn die wij voelen, maar tegelijkertijd houdt Zijn perfecte wezen Hem boven alle aardse vreugde en pijn, terwijl onze imperfectie ons daarentegen beperkt zodat we onderworpen raken aan alle vreugde en pijn, hoe klein ze ook zijn.
Mensen vragen vaak waarom de mens zou moeten lijden en offers moet verrichten voor God. Wanneer zijn lijden en zijn opoffering voorbij zijn zal hij ontdekken dat hoewel hij dat begon te doen voor God het uiteindelijk voor hemzelf bleek te zijn. De op dwaze wijze zelfzuchtige mens is zelfzuchtig. De op wijze wijze zelfzuchtige mens blijkt zelfloos te zijn. Dit bewustzijn wordt door zelf-verwerkelijking verworven. De mens dient eerst zichzelf te verwerkelijken en uit te vinden waaruit hij is samengesteld. Hij wordt samengesteld uit spirit en materie. Hij bestaat in zichzelf uit de mineralen-, planten- en dierenwereld, uit de djin en de engelen. En het is zijn taak om deze allemaal in balans te brengen, wetend dat hij noch gecreëerd is om zo spiritueel als een engel te worden noch om zo materialistisch als een dier te worden. Wanneer hij het gelukkige medium bereikt dan zal hij zeker het pad betreden dat voor een menselijk wezen bedoeld is te betreden, het pad dat recht naar het doel leidt. ´De poort is eng en de weg is smal´, smal omdat elke stap die naar opzij wordt gezet naar een of ander ander pad zal voeren. Balans is de sleutel van spirituele verwerving.
De ziel van de gehele schepping is één, het leven achter al deze immer-bewegende fantomen is één. Meditatie op deze waarheid en het ontwaken ertoe zal de conditie van de wereld harmoniseren. En wanneer de ziel de waarheid begint te zien dan wordt ze opnieuw geboren; voor zo´n ziel lijkt alles wat voor een gemiddelde mens gewoon lijkt vals en wat voor deze ziel waarheid betekent betekent niets voor de gemiddelde mens. Alles wat voor een gemiddelde mens belangrijk en waardevol in het leven lijkt, heeft helemaal geen waarde of importantie voor deze ziel. Zodoende voelt hij zich vanzelf alleen in een menigte die in een wereld leeft die totaal anders is dan de wereld waarin hij leeft. Stel je eens voor dat je in een wereld leeft waarin niemand onze taal spreekt! Toch kan hij in de wereld leven, want hij kent de taal ervan, hoewel het leven in de wereld voor hem van geen enkel nut is net zoals de wereld van kinderen die met speelgoed spelen dat is voor een volwassene.
Er zijn van tijd tot tijd profeten en grootse mystici naar de wereld gekomen net zoals de arts de patient komt helpen van wie de gezondheid verstoord is. En toen de groten zijn gekomen hebben ze een nieuw leven naar de wereld gebracht, gegeven aan het organisme van het universum om het te helpen soepel te gaan. De soefi´s hebben altijd als mystici bestaan en hun levens zijn gewijd aan meditatie en spirituele oefeningen. Wat hebben ze van deze meditaties geleerd? Zij hebben de essentie van alles geleerd, de eenheid of vereniging. En door over eenheid na te denken, die te verwerkelijken en door die te leven voltooit de mens het doel van het leven.