Harmonie is datgene wat schoonheid vormt, schoonheid op zich heeft geen betekenis. Een object dat het ene moment of op de ene plaats mooi wordt genoemd kan op een ander moment of op een andere plaats niet mooi worden genoemd. Zo is het ook met denken, spreken en handelen. Datgene wat mooi wordt genoemd is dat enkel op een bepaalde tijd en onder bepaalde omstandigheden die het mooi maken. Als je dus een werkelijke definitie van schoonheid zou willen geven dan is dat harmonie. Harmonie is een combinatie van kleuren, harmonie is het tekenen van een ontwerp of een lijn, dat is hetgeen wat schoonheid wordt genoemd. Een woord, een gedachte, een gevoel of een handeling die harmonie voortbrengt brengt ook schoonheid voort.
Waar komt de gerichtheid op harmonie vandaan en waar komt de gerichtheid op disharmonie vandaan? De natuurlijke gerichtheid van iedereen gaat richting harmonie en de gerichtheid richting disharmonie is een onnatuurlijke toestand van de mind of van aangelegenheden. Juist het feit dat die niet natuurlijk is maakt dat die gespeend is van schoonheid. De psychologie van de mens is zodanig dat hij zowel op harmonie als op disharmonie reageert. Hij kan daar niets aan doen omdat hij van nature zo is gemaakt. Hij reageert op mentale en op fysieke wijze op alles wat er op hem af komt of dat nu harmonieus of disharmonieus is.
De lering van Christus: ´Weersta het boze niet´, is een hint om niet op disharmonie te reageren. Een vriendelijk of sympathiek woord bijvoorbeeld of een liefdevolle en affectieve handeling vindt weerklank, maar een beledigend woord of een opstandige of haatdragende handeling creëert ook een reactie en die reactie creëert nog meer disharmonie in de wereld. Door toe te geven aan disharmonie sta je disharmonie toe zich te vermeerderen. Waar komt alle onrust en geruzie die je de wereld nu ziet doordringen vandaan? Het lijkt erop dat ze voortkomen uit de onwetendheid van het feit dat disharmonie disharmonie creëert en dat disharmonie zich zal vermeerderen. Als iemand wordt beledigd dan is het zijn natuurlijke neiging om te reageren door de ander nog meer te beledigen. Op deze manier krijgt hij de tijdelijke bevrediging van het geven van een goede reactie. Hij heeft echter gereageerd op die macht die vanuit de ander kwam en deze twee machten, die negatief en positief zijn, creëren meer disharmonie.
´Weersta het boze niet´, betekent niet het kwaad in je op nemen. Het betekent slechts: geef niet de disharmonie terug die naar je toe komt, net zoals iemand die aan het tennissen is de bal terug zou slaan met zijn racket. Tegelijkertijd echter suggereert dit niet dat je de bal met open handen zou moeten ontvangen.
De gerichtheid op harmonie kan vergeleken worden met een rots in de zee: tijdens storm en regen blijft de rots rechtop staan. Er komen golven met al hun kracht en toch blijft hij rechtop staan en verdraagt het allemaal en laat de golven tegen zich aan beuken. Door disharmonie te bevechten vergroot je die. Door die niet te bevechten weerhoud je jezelf ervan olie op het vuur te gooien dat op die manier zou vergroten en destructie zou veroorzaken. Ongetwijfeld is het zo dat hoe wijzer we echter worden, hoe meer moeilijkheden we in het leven het hoofd moeten bieden, omdat er allerlei disharmonie tot ons gericht zal worden om het simpele feit dat we die niet zullen bevechten. We zouden ons echter dienen te realiseren dat al deze moeilijkheden geholpen hebben deze disharmonie te vernietigen die zich anders had vermeerderd. Dit is niet zonder voordelen, want elke keer dat we stevig rechtop blijven staan daar waar er disharmonie is vergroten we onze kracht, hoewel het naar buiten toe op een nederlaag kan lijken. Maar degene die zich bewust is van de toename van zijn macht zal nooit toegeven dat het een nederlaag is en na een tijdje zal degene aan wie je weerstand hebt geboden zich realiseren dat het in werkelijkheid zijn nederlaag is geweest.
De soefi vermijdt alle onritmische handelingen. Zijn geduld houdt het ritme van zijn spreken onder bedwang en hij zegt het juiste woord op de juiste tijd en geeft geen antwoord voordat de vraag helemaal is uitgesproken. Een tegensprekend woord beschouwt hij als een wanklank tenzij het in een debat wordt uitgesproken en zulk op zulke momenten probeert hij het in een consonant woord over te laten gaan. Een tegensprekende neiging in een persoon ontwikkelt zich uiteindelijk in een passie, totdat hij zelfs zijn eigen idee zal tegenspreken als dat toevallig door iemand anders wordt uitgesproken. De soefi moduleert zelfs zijn spreken van de ene naar de andere manier van spreken teneinde de harmonie te bewaren. Met andere woorden: hij is het eens met het idee van iemand anders door vanuit het gezichtspunt van de ander in plaats van vanuit zijn eigen gezichtspunt naar een onderwerp te kijken. Hij vormt met een gepaste introductie een basis voor elke conversatie en bereidt zo de oren van de luisteraar voor op een volmaakte reactie. Hij bekijkt elke beweging en expressie van zichzelf en ook van die van de anderen en probeert een consonant akkoord van harmonie tussen hem en de ander te vormen.
De verwerving van harmonie in het leven heeft meer tijd nodig om verworven te worden en heeft meer zorgvuldige studie nodig dan de training van het oor en de ontwikkeling van de stem, hoewel die op dezelfde manier wordt verkregen als de kennis van muziek. Voor het oor van de soefi is elk gesproken woord als een noot die waar is wanneer dat harmonieus is en vals is als die disharmonieus is. Hij maakt een toonschaal van zijn spreken, majeur, mineur of chromatisch in overeenstemming met wat er nodig is. En zijn woorden, ofwel te hoog, te laag of natuurlijk, zijn in overeenstemming met de wet van harmonie.
Het leven in de wereld heeft een constant schurend effect en hoe verfijnder we worden hoe moeilijker het voor ons zal worden. En er komt een moment waarop het leven voor iemand moeilijker wordt naarmate hij oprechter, goedwillender, vriendelijker en sympathieker wordt. Als hij erdoor wordt ontmoedigd dan gaat hij ten onder, maar als hij zijn moed bewaart dan zal hij uiteindelijk ontdekken dat het niet in zijn nadeel was, want zijn macht zal op een dag toenemen tot die fase, tot die graad, waarop zijn aanwezigheid, zijn woord en zijn handeling de gedachten en de gevoelens van anderen zullen beheersen. Dan zal zijn ritme machtig worden en zal er de oorzaak van zijn dat het ritme van ieder ander het volgt. Dit is wat in het Oosten de kwalitiet van de meester-mind wordt genoemd. Maar teneinde stevig de disharmonie die van buitenaf komt te weerstaan, dien je eerst te beoefenen om stevig weerstand te bieden aan alles wat van binnenuit komt, wat van je eigen zelf uit komt. Want je eigen zelf is moeilijker te beheersen dan andere mensen en wanneer je niet in staat bent jezelf te beheersen en je hebt gefaald dan is het zeer moeilijk om weerstand te bieden aan de disharmonie van buiten.
Wat veroorzaakt disharmonie in jezelf? Zwakte. Fysieke zwakte of mentale zwakte, het is echter altijd zwakte. Je vindt daarom heel vaak dat lichamelijke ziekte disharmonie en disharmonieuze gerichtheden veroorzaakt. Bovendien zijn er veel ziekten van de mind die de wetenschappers van tegenwoordig nog niet hebben ontdekt. Soms worden mensen van wie de mind ziek is als gezond beschouwd en als er niet genoeg aandacht wordt besteed aan de stoornissen die inherent zijn aan de ziekten van de mind dan heeft een mens nooit de gelegenheid die in zichzelf op te merken. Hij vindt constant fouten in anderen en of hij nu op kantoor werkt ,een goede positie heeft, thuis is en waar dan ook, hij veroorzaakt disharmonie. Niemand beseft dit, want om als ziek behandeld te worden dien je eerst als ziek erkend te worden.
De oorzaak van elk ongemak en van elk falen is disharmonie. En het meest nuttige wat je in de huidige educatie zou moeten overdragen is een gevoel voor harmonie. Het zal niet zo moeilijk zijn als het lijkt om harmonie in kinderen te ontwikkelen en die onder hun aandacht te brengen. Wat er nodig is is de jongeren de verschillende aspecten van harmonie in al de verscheidene levensaangelegenheden uit te leggen.
