Hangt geluk af van omstandigheden of van onze kijk op het leven? Die vraag wordt vaak gesteld en is heel moeilijk te beantwoorden. Veel mensen met wat filosofische kennis zullen zeggen dat deze materiële wereld een illusie is en de omstandigheden ervan een droom, maar toch zijn er maar weinigen die zichzelf daarvan kunnen overtuigen. Iets in theorie weten is heel wat anders dan iets in de praktijk te brengen. Het is heel moeilijk om boven het effect uit te stijgen dat omstandigheden produceren. Er is ongetwijfeld maar een iets wat ons helpt om boven de omstandigheden uit te stijgen en dat is een verandering in de kijk op het leven. En deze verandering wordt mogelijk gemaakt door een verandering in houding.
Geluk is een florerende omstandigheid van de ziel. Een kind dat is begonnen met slechtgemanierd, kwetsend en destructief te zijn zal dezelfde macht tot zich aantrekken en dezelfde dingen zullen hem overkomen. Alles wat het kind geeft zal terugkaatsen. Hoe veel mensen zijn hiervan op de hoogte? Ze denken er nooit over na dat ze gekwetst kunnen worden door hun eigen woorden, hun eigen handelen, denken of voelen. Zij gaan maar door en vervolgens zal het na een tijdje naar hen terugkomen, hen wegvagend van het terrein van geluk.
In het Sanskriet wordt het leven in de wereld Samsara genoemd. Het wordt afgebeeld als levend in een mist. Je denkt, zegt, doet en voelt en toch weet je tegelijkertijd niet volledig waarom. Als iemand er een reden voor kent dan wordt er een andere reden achter verborgen die hij nog niet kent. De omstandigheden in het leven geven heel vaak het effect van gevangenschap. Soms lijkt het alsof je tussen een rivier en een steile rotswand moet lopen. Om boven de omstandigheden uit te kunnen stijgen heb je vleugels nodig, die niet iedereen heeft gekregen. Twee vleugels worden er aan de ziel verbonden: de ene vleugel is onafhankelijkheid, de ander onthechtheid. Het vereist de nodige offering voordat je je onafhankelijk in het leven kunt voelen en onthechtheid gaat in tegen je aard van liefde en sympathie; het is alsof je je hart in tweëen moet snijden voordat je onthechtheid gedurende het leven kunt beoefenen. Wanneer de ziel eenmaal in staat is haar vleugels uit te spreiden dan zie je ongetwijfeld de omstandigheden van het leven als heel ver verwijderd; dan sta je boven alle omstandigheden die de mens tot een gevangene maken.
Elke moeilijkheid kan vroeg of laat worden overwonnen, maar zelfs als je iets wat je in het leven wenst hebt bereikt dan blijft er toch altijd iets over dat incompleet lijkt te zijn. En op die manier zullen, als iemand van het een naar het ander gaat en alles bereikt wat hij wil, de objecten van zijn verlangen zich vermeerderen en zal er nooit een einde aan komen. Hoe meer hij in het leven te doen heeft hoe meer moeilijkheden hij het hoofd dient te bieden en als hij zich verre houdt van het leven van de wereld dan is zijn aanwezigheid hier doelloos. Hoe belangrijker de taak, hoe moeilijker de voltooiing ervan.
En op deze manier volgt de nacht op de dag en gaat dit tot in de oneindigheid door. Voor een soefi is er daarom niet alleen geduld om alles te verdragen nodig om hem tijdelijk te ontlasten van de moeilijkheid en de pijn, maar ook dat hij alles vanuit een bepaald gezichtspunt bekijkt. Het is heel vaak de manier van kijken die het gehele leven van iemand verandert. De manier van kijken kan de hel in de hemel veranderen en zorgen in vreugde. Wanneer iemand vanuit een bepaald gezichtspunt kijkt dan voelt elke speldenprik als de punt van een zwaard die zijn hart doorboort, maar wanneer hij naar hetzelfde vanuit een ander gezichtspunt kijkt dan wordt het hart resistent tegen steken. Niets kan het dan raken. Alles wat er naar hem als stenen wordt gegooid valt neer zonder hem te hebben geraakt.
Wat is de betekenis van lopen over water? Het leven kan als water worden gesymboliseerd: de een verdrinkt in het water, een ander zwemt erin en een derde loopt erover heen. Degene die zo gevoelig is dat hij na een kleine speldenprik dag en nacht ongelukkig is is iemand van de eerste categorie. Degene die ontvangt en teruggeeft, een spel van het leven makend, is de zwemmer. Hij maalt er niet om of hij een klap ontvangt, want hij verkrijgt bevrediging uit dat hij in staat is twee klappen terug te geven. Maar degene die niets kan raken bevindt zich in de wereld en bevindt zich toch boven de wereld. Hij is degene die op het water loopt. Het leven bevindt zich onder zijn voeten, zowel de vreugde als het leed ervan. Waarlijk, onafhankelijkheid en onthechtheid zijn de twee vleugels die de ziel in staat stellen om te vliegen.
