Er is niets nieuws onder de zon, heeft Salomo de Wijze gezegd. De mens denkt dat democratie iets is wat zich heeft ontwikkeld in de sprit van de mens en iets wat hij eerder nooit heeft gekend. Hij denkt dat de democratische weg niet alleen juist, maar ook nieuw is. Wanneer we echter diep nadenken dan zien we dat in alle tijden het leven hetzelfde is, dat de idealen dezelfde zijn en dat de natuurwetten dezelfde zijn. En derhalve hebben deze twee aspecten, de spirit van afhankelijkheid en van onafhankelijkheid, altijd bestaan en hebben ze zich in hun tijd altijd gemanifesteerd. Elke ziel weet bijvoorbeeld dat haar eigen leven nu juist het eerste aspect dat ervaren moet worden het aspect van afhankelijkheid is. Het kind is afhankelijk van de moeder en van de vader. Hij handelt en is werkzaam op de manier zoals zij hem sturen. Vervolgens komt er een tijd waarin hij oud genoeg is om zijn eigen aangelegenheden te begrijpen en hij zegt: ´Ja, vader, dat is wat ik wil doen en dat zal ik doen´. De vader en de moeder zeggen: ´Ja, ons kind is volwassen geworden en hij begrijpt zijn eigen weg. Wij moeten ons niet met hem bemoeien´. Dus zien we dat er in het leven van een ieder twee fasen zijn geweest: de fase van afhankelijkheid en de fase van onafhankelijkheid.
Dat is precies hetzelfde in de levens van volkeren, van gemeenschappen en van landen. Het is altijd hetzelfde: eerst afhankelijkheid, vervolgens onafhankelijkheid. Eerst autocratie, vervolgens democratie. Het leven en de evolutie van het individu en van de menigte zijn hetzelfde.
Net zoals vrijheid de natuur van elke ziel is, zo zoekt het kind, zelfs vanaf de babytijd, vrijheid. Wij willen dat het kind in onze armen zit, maar het kind wil liever gaan spelen. Een dier, een hond of een kat, die zo zeer afhankelijk zijn van de sympathie van het mensdom, wil toch niet beroofd worden van vrijheid. Dit laat zien dat het leven in elke fase van de ontwikkeling probeert vrij te worden. Dat is de reden waarom het waar is te zeggen dat de spirit van democratie niet slechts is van vandaag de dag is. Die heeft in alle tijden bestaan. Soms is de verschijning ervan precies op tijd geweest en soms ook niet.
Wanneer we de oorzaak opsporen, de reden voor de spirit van democratie, dan ontdekken we dat die in idealisme ligt. Het menselijke ras heeft eerst een gedachte van democratie op zich ontwikkeld. Religies, onderricht, educatie zijn allemaal voortgekomen uit deze ene menselijke neiging. En wat is dit idealisme? Het is de zwijgende consideratie, de erkenning van affectie en binding die we zelfs in beesten en vogels zien. We zien dat herten hun maatjes erkennen en dat duiven een soort binding met hen hebben. Mussen en andere vogels delen hun verantwoordelijkheid voor hun jongen met hun maatjes.
Dit alles laat zien dat dit ideaal slechts in de mens is geculmineerd. Noem het religie, wijsheid, onderricht, wat je maar wil, het enig waarlijk menslijke iets is idealisme. Zodra iemand begint te denken: ´Dit zijn mijn ouders en ik zou voor hen willen zorgen zodat ze niet de worstelingen en de zorgen van het leven hoeven te hebben´, dan laat hij idealisme zien. Vervolgens spreidt het ideaal zich uit naar zijn buren: ´Toen ik jong was kon ik hen niet helpen. Nu kan ik hen helpen en ik zal zorgdragen voor het huis van mijn buurman en hem beschermen tegen diefstal´. Vervolgens komt de consideratie voor zijn levenspartner, de koningin van het huis. Daar de mens dan de schoonheid van het leven ziet begint hij zijn gedachten en verbeeldingen te ontwikkelen, mooie vormen makend die zichzelf vormen tot mooie idealen. Hij verruimt het ideaal en kan hogere idealen hebben. Moederschap wordt door iedereen met diepe eerbied beschouwd, vaderschap wordt door iedereen met respect beschouwd. Er wordt met vriendelijke gevoelens naar het zijn van een goede buur gekeken. Hoe worden de ouderen, bazen of koningen in het dorp of in de stad, die al hun gedachten schenken aan het welzijn van die stad of van dat dorp, beschouwd? De mensen zeggen: ´Hier is onze vader die voor ons heeft gezorgd toen wij hulpeloos of onwetend waren´. Op deze manier kwam het idee van een koning of raja tot leven, door de ontwikkeling van een bepaald soort ideaal. De beschaving van elke periode of tijd ontstaat altijd in idealisme. De gehele bron van beschaving is idealisme en niets anders.
In vroeger tijden gingen religie en de natie hand in hand. En er bestaat geen twijfel over dat dit een groot voordeel in zich draagt wanneer we het met latere perioden vergelijken, want geen natie zonder religie of spiritueel ideaal en alleen gebaseerd op materiële waarden kan voldoen aan de behoeften van een wereld die op zoek is naar eeuwigdurende vrede.
Iemand blijft zelfzuchtig als hij geen voeling heeft met het spirituele gezichtspunt, hoe ontwikkeld of geleerd hij ook is. Zijn kijk op het leven is niet belangeloos. Zijn rechtvaardigheid is door hemzelf-gemaakt. Hoe kan hij claimen een rechtvaardig heerser te zijn?
De twee zaken ontstonden samen. De geschiedenis van Khusru, de oude koning van Perzië, die zowel profeet als koning was, laat dit zien. Zijn gevoel was: ´Mijn onderdanen zijn mijn kinderen. Meer nog dan mijn kinderen. Dichterbij en intiemer dan mijn kinderen. Hun belang is mijn belang, want ik leef voor hen, ik werd voor hen geboren. Mijn gehele leven is voor hen´. Het gehele leven van het land werd gebaseerd op dat voorbeeld, dat ideaal van de koning. Hij was de instructeur, de prediker, de regeerder. Hij regeerde volgens de spirituele wet. Salomo was ook tegelijkertijd profeet en koning, net als Rama, de Hindoe-koning. Denk aan de impressie die ze hebben achtergelaten. Het is zo veel eeuwen geleden en toch, hoe veel koningen er sinds die tijd ook zijn gekomen en gegaan, blijft toch de impressie die door Rama werd gemaakt achter in het Hindoe-ras. Er zijn tempels en heiligdommen en daarin bevindt zich een afbeelding van de koning wiens leven werd besteed aan het welzijn van de onderdanen.
Een boegbeeld of leider wordt in elke periode altijd het ideaal dat het volk zal volgen, en is dat vandaag de dag ook niet zo? Wanneer de president zijn baard afscheert doet iedereen hetzelfde! De mens blijft zeggen: ´Ik zal dit idool wegdoen´, maar hij kan het nooit wegdoen. Het is de menselijke natuur. Vanaf de kindertijd wil de mens de manier van lopen van iemand of de manier van bewegen, de manier van zich uitdrukken of de manier van spreken, imiteren.
´God is prachtig en Hij houdt van schoonheid´. Hij houdt van schoonheid via elke ziel, uitgedrukt in beweging, woord, in welke vorm de schoonheid ook maar komt. Hij moet wel de schoonheid volgen, of die zich nu in democratie of in aristocratie bevindt.
Er is een verhaal over een Perzische koning en een derwisj. Nu is een derwisj een autodidactische mens maar ook degene die dingen kent en begrijpt. Hij is een vrijdenker. Hij schikt zich niet naar de wet van de samenleving. Hij raakt de diepte van de waarheid aan en vermijdt alle oppervlakkige en kunstmatige regels en wetten van de samenleving en religie. Hij leidt zijn leven vrijelijk in denken en handelen. Hij is zo gelukkig in zijn filosofie dat als hij gekleed gaat in lompen en vodden hem dat niets uitmaakt.
Deze derwisj stond aan de kant van de weg waarover de koning zou passeren. Voorafgaand aan de processie liepen de knechten en zij schreeuwden naar hem: ´Ga opzij, de processie van de koning komt eraan´. Hij zei: ´Daarom´. Hij deed een paar passen achteruit en toen de knechten voorbij waren gegaan kwam hij weer naar voren en ging op dezelfde plaats zitten. Weer kwam er de schreeuw, dit keer van de hovelingen, die op prachtige paarden reden: ´Opzij, opzij, de koning komt eraan´. Hij zei: ´Daarom´, en deed een paar stappen naar achteren en ging vervolgens weer op dezelfde plaats zitten toen ze voorbij waren gegaan. Vervolgens kwam de strijdwagen van de koning. Toen de koning hem op het midden van de straat zag staan, boog hij vriendelijk zijn hoofd voor de derwisj, die glimlachte en zei: ´Daarom´.
Een jonge man die dit aan het bekijken was moest glimlachen. Hij was ook nieuwsgierig en vroeg de derwisj: ´Waarom zeg je tegen iedereen: “Daarom”?´ Hij antwoordde: ´Dat is simpel. De vriendelijkheid van de koning was de reden waarom hij zo jegens mij handelde. De domheid van de hovelingen was de reden waarom ze zo lomp naar me deden. De grofheid en de ruwheid van de knechten en de lijfwacht was de reden waarom zij zo grof tegen me waren´. Want in het Oosten betoont men heilige mannen respect, zelfs een derwisj. Het is onvermijdelijk dat de cultuur, de educatie en het denken die eeuwenlang zijn gecultiveerd onder gezinnen, gemeenschappen en volkeren hun effect wel moeten manifesteren.
Als je vraagt of de mind van de een gelijk is aan de mind van een ander of dat die verschillend zijn dan is het antwoord dat die nooit gelijk zijn. Er is een onmetelijk verschil tussen minds. De ene mind kan meer ontwikkeld worden dan twee personen, een andere mind meer dan tien, weer een andere meer dan honderd en nog weer een andere meer dan duizend. Iemand die we ontmoeten en met wie we praten en die bij ons komt zitten laat ons het gevoel krijgen dat we in de hemel zijn, zo vol met vriendelijkheid, kennis, reactie en goedheid is hij. Bij iemand anders, hoe onbevooroordeeld we ook zijn, staat ons zijn manier van doen, zijn gezichtspunt, alles, tegen en daar kunnen we niets aan doen.
Dit laat zien dat de wortel van beschaving idealisme is. De zaailing bevond zich in aristocratie, de plant van beschaving groeit in aristocratie en de climax komt in autocratie. Want comfort en macht hebben de mens altijd verblind. We komen altijd mensen tegen die zonder geld bedachtzamer en omzichtiger zijn dan degenen die weelde hebben. Verblind door weelde hebben ze geen tijd om na te denken over iemand anders. Zelfs hulpeloze mensen zullen sympathie hebben en onze pijn delen, terwijl degenen die de macht hebben om te helpen dat niet doen.
Deze aristocratie aan de ene kant en aan de andere kant de autoriteit van een Kerk met tijdelijke macht, bereiken beide een climax wanneer ze door de macht van weelde worden verblind. De aristocratie die de deugd en culminatie van beschaving was verandert in autocratie. En wanneer die autocratie eenmaal begint, of dat nu bij een koning, president, ouderling, of gezinshoofd plaatsvindt, dan komt er een bureaucratie op: wat de koning doet doet de officier, wat hij doet doet de politie-agent, de agent en ieder ander. Zoals er in het Sanskriet wordt gezegd: ´Zoals de koning is, zo wordt de onderdaan´. Iedereen waardeert de leider. Een autocratische leider heeft op iedereen effect, wat hem zelf tot een autocraat maakt. Als de koning gek is op luxe wordt degene wiens plicht het is de koning te bedienen ook gek op het gemak en het comfort. Hij is te lui om ´s morgens op te staan omdat de koning ook lui is.
Wanneer dit zo is betekent dat dat het tijd is geworden dat er een andere vorm van leven verschijnt. Dat is de reden waarom er oorlogen, revoluties, overstromingen, stakingen en rebellieën komen. Dit zijn allemaal tekens dat het leven gaat veranderen. Dat is niet alleen tegenwoordig zo. Dat is in alle tijden zo geweest. Zulke tekenen betekenen altijd de verandering van autocratie naar bureaucratie en vervolgens begint er het nieuwe tijdperk, het tijdperk van democratie.
Tegen de tijd dat deze nieuwe periode is gearriveerd, is de spirit van onafhankelijkheid gereed geraakt om eraan te beantwoorden. Wanneer deze spirit verkeerd wordt begrepen dan wordt het een tijd van grote beproeving voor de wereld en voor de mensheid op grote schaal. Wanneer er geweld komt dan overheersen in het sociale leven grofheid en ruwheid en onachtzaamheid van de ware spirit van religie en van achtzaamheid voor anderen. Dit alles is de degradatie van democratie.
De menselijke natuur is als geiten en schapen: waar de een gaat, zullen er twintig volgen en zullen er vijftig meer erachter aan willen lopen. Zo is het ook met de mens: de een komt en zoekt democratie en de anderen volgen zonder te weten wat democratie is. Democratie is niet een gekte, een maanziekte noch een betovering. Het is de rijpheid van zielen. Dat is de ware democratie. De ziel voelt nu de verantwoordelijkheid, de waarde van haar eigen macht, de latente macht en inspiratie die zij bezit. Dat betekent niet noodzakerlijkerwijze het breken met de Kerk, religie of wet noch een verstoring. Dit allemaal zou een degradatie van beschaving zijn.
Waar kan deze spirit, deze ware spirit, geleerd worden? Van het socialisme? Slechts een beetje. Van de politiek? Slechts gedeeltelijk. De visie van de politicus is een gedeeltelijke visie. In de gerechtshoven kan de pleiter de waarheid vertellen, maar de andere partij kan ook de waarheid vertellen. Politiek kan educatie schenken, maar de volmaaktheid van democratie kan slechts geleerd worden van de ware wetenschap of religie, van het spirituele ideaal.
Ware spirituele democratie zien we in Jezus Christus. Volgens hun wet wilden de Joden de mensen beschuldigen die hadden gezondigd, maar hij vertelde hen dat degene die nog nooit gezondigd had de eerste steen moest werpen. Dat was de visie van democratie. Daarin suggereerde Christus dat de menselijke natuur zich overal bevindt. Kijk maar eens naar de afbeelding waarop de Meester de voeten van zijn discipelen aan het wassen is!
Vervolgens lezen we in het leven van de Profeet over een neger-slaaf die de kleinzoon van de Profeet aansprak met zijn voornaam. De Profeet zei: ´Dat getuigt niet van goede manieren. Noem hem ´oom´, hij is ouder dan jij´. Hij leerde zijn volgelingen dat er in het huis van God geen verschil is tussen koning en bediende. De plaats om te bidden zou er niet alleen voor de rijke mensen alleen mogen zijn. Iedereen kan samen bidden, schouder aan schouder. De sultan en de bedelaar kunnen elkaar ontmoeten en zo bidden. Dat is democratie.
Waar is die vandaan gekomen? Die is vanuit de diepte van religie gekomen. Die is uit de spirituele wet gekomen. Hoe nederig en laag iemand in zijn beroep en evolutie ook mag zijn, we zijn desalniettemin van elkaar afhankelijk en wij hebben zijn hulp net zo hard nodig als hij de onze. Hoe veel weelde, macht of rang we ook bezitten, we zijn nog steeds afhankelijk van de nederigste en armste persoon in de wereld.
Het besef dat het gehele leven geven en nemen dient te zijn is het besef van de spirituele waarheid en het feit van ware democratie. Pas wanneer deze spirit wordt gevormd in het individu zelf kan de gehele wereld opgetild worden naar een hogere evolutiegraad.
