Er bestaan veel profetieën en verscheidene geloofsovertuigingen betreffende dit onderwerp, maar wat er het meest nodig is is te begrijpen wat religie betekent. De huidige religie, de komende religie of de vroegere religie is voor degene die de waarheid verdelen, dat wil zeggen die het ene in het vele verdelen. In feite zal wat is geweest en nu is, zijn. Werd dit idee niet ondersteund door Jezus Christus, die zei: ´Denk niet dat ik kom om de wet of de profeten te vernietigen: ik ben niet gekomen om te vernietigen, maar om te volbrengen´? Als Jezus Christus dit heeft gezegd, wie kan er dan naar voren treden en zeggen: ´Ik zal je een nieuwe religie schenken´? Er kan geen nieuwe religie zijn. Je zou net zo goed kunnen zeggen: ´Ik wil je een nieuwe wijsheid leren´. Er kan geen nieuwe wijsheid zijn. Wijsheid is dezelfde, die is geweest, is en altijd zal zijn.
Je kunt je vervolgens afvragen wat deze variëteit aan religies is die de mensen jarenlang met elkaar in conflict heeft doen verkeren, zodat de meeste oorlogen en veldslagen in naam van de religie zijn bevochten. Dit laat enkel het kinderlijke karakter van de menselijke natuur zien. Religie, die voor eenheid, harmonie en broederschap were geschonken werd door de kinderlijke menselijke wezens gebruikt teneinde te vechten en te ruziën en zich jarenlang bezig te houden met veldslagen. Voor een bedachtzaam iemand is het zeer curieus om te zien hoe mensen in het verleden oorlog een uiterst heilig karakter hebben gegeven, de oorlog heilig of religieus noemend. Diezelfde neiging om oorlog met elkaar te voeren, die met religie is begonnen, duurde in het tijdperk van het materialisme voort. Dezelfde neiging veranderde in oorlog tussen landen. Toch blijven de verschillen en onderscheiden tussen de verschillende geloofsovertuigingen en geloven bestaan en de vooroordelen, verschillen en onverdraagzaamheid tussen landen bestaat min of meer nog steeds. Wat toont dit aan? Het toont aan dat de betekenis van werkelijke religie door de meerderheid niet wordt begrepen en derhalve blijft de taak die religie in verband met de menselijkheid heeft te vervullen nog steeds te vervullen. Jezus Christus gaf een hint in de richting van die vervulling toen hij zei dat hij gekomen was om de wet te vervullen en niet om een nieuwe wet te geven.
Je kunt religie vanuit vijf verschillende oogpunten bekijken. Het eerste oogpunt is het aspect van religie dat ons bekend is als bepaalde dogma´s, wetten of leringen. En wanneer we aan de omstandigheden denken die in de huidige wereld opgeld doen dan zien we dat de wet nu door de naties wordt gegeven. Elke natie is nu verantwoordelijk voor de orde en vrede van haar volk.
Het tweede aspect van religie is de kerk en de vorm van de dienst. Hierin zijn verschillen en die zullen er altijd zijn. Dat is een kwestie van temperament en gerichtheid en het is ook afhankelijk van de gewoonten en overtuigingen van de mensen die die gerichtheid van hun voorouders hebben geërfd. Sommigen hebben in hun gebedshuis verschillende vormen en ceremonieën die hen helpen om zich verheven te voelen. Anderen hebben een eenvoudige dienst daar die hen meer aanspreekt.
De wereld is zich zonder twijfel aan het ontwikkelen in de richting van uniformiteit en net zoals we nu geen erg grote verschillen tussen de vormen van alles, van verschillende gewoonten om te groeten, van zich kleden en veel andere zaken zien, zo zijn de mensen ook naar een bepaalde uniformiteit aan het komen. We zullen desalniettemin, wanneer we er vanuit een ander gezichtspunt naar kijken, ontdekken dat uniformiteit heel vaak de schoonheid van het leven wegneemt. In de landen die ontwikkeld en verdergevorderd zijn, waarin de architectuur en de huizen zich allemaal op hetzelfde plan bevinden, waarin allen op dezelfde manier gekleed gaan, word je hen zo beu dat je naar een ander land wilt gaan en huizen wilt zien die van elkaar verschillen en de mensen ook.
De methode om muziek te schrijven en de vorm van noteren is voor de hele Westerse wereld hetzelfde, maar het onderscheid tussen de muziek van de Fransen, de Italianen, de Duitsers en de Russen geeft de muziekliefhebber een stimulus. En zo is het ook met de onderscheiden van alle vormen. De wens mensen op dezelfde manier te laten leven en op elkaar te laten lijken houdt in alle mensen in dezelfde vorm veranderen en hen hetzelfde gezicht geven en wat zou er dan gebeuren? De wereld zou heel oninteressant worden. Dat zou lijken op het afstemmen van alle noten van de piano op één toon. Het is niet nodig de noten van de piano te veranderen. Wat er nodig is is harmonie te begrijpen, te weten hoe onder de verschillende noten harmonie te creëren.
Het derde aspect van religie is het religieus ideaal, de Heer en Meester van religie, de Heer en Meester die een ziel hoogacht als het ideaal. Het is iets wat niet bediscussiëerd kan worden, iets waarover je geen ruzie kunt maken. Hoe minder erover wordt gesproken hoe beter het is. Het resultaat van de devotie van een oprecht hart schenkt het leven aan een ideaal dat te heilig is om te vermelden, een ideaal dat niet kan worden vergeleken of verklaard. En wanneer volgelingen van verschillende religies bij deze kwestie belanden en over hun idealen redetwisten, de heilige idealen die ze niet hebben gekend maar waarover ze slechts hebben gehoord, en willen bewijzen dat de ene beter is dan de andere, dan verspillen ze alleen maar tijd en vernietigen ze dat heilige sentiment dat alleen maar aan het hart kan worden voorbehouden.
Het religieus ideaal is het medium waardoor je opstijgt in de richting van perfectie. Welke naam iemand dat ideaal ook geeft, het is zíjn naam en voor hem uiterst heilig. Dit betekent echter niet dat het ideaal een naam geven het ideaal begrenst. Er is slechts één ideaal: het goddelijke ideaal. Noem dit, zo je wilt, Christus en laat dezelfde Christus gekend zijn door verschillende namen, aan hem gegeven door verschillende gemeenschappen. Bijvoorbeeld iemand die een grote devotie bezit, die een grote liefde en gehechtheid voor zijn vriend bezit, kan in verheven woorden over vriendschap spreken en zeggen hoe heilig het is om vrienden te worden. Dan is er echter iemand anders die zegt: ´O, ik ken jouw vriend en wat hij is; hij is niet beter dan enig ander´.
Het ware antwoord in zo´n geval wordt door Majnun gegeven in het verhaal dat door de klassieken wordt verteld. Toen iemand tegen Majnun zei: ´Leila, jouw geliefde, is niet zo mooi als jij denkt´, zei hij, ´je dient Leila met mijn ogen te zien. Als je wilt zien hoe mooi Leila is, dien je mijn ogen te lenen´. Derhalve dienen we, als we het object van devotie van welk geloof dan ook, van welke gemeenschap dan ook of van welk volk dan ook, willen beschouwen moeten we hun ogen lenen, moeten we hun hart lenen. Het heeft geen zin om over elke historische overlevering te redetwisten; zij zijn vaak voortgekomen uit vooroordeel. Devotie is een kwestie van het hart en wordt door de devoot geofferd.
Het vierde aspect van religie is het idee van God. Er zullen hier altijd gevechten en discussies over zijn omdat mensen gewoon zijn te zeggen: ´De God van onze familie is nog niet de God van jouw familie´. In vroeger tijden is er een woordenstrijd geweest tussen de mensen die zeiden dat de God van Ben Israël een speciale God was. En zo heeft elke gemeenschap en elke kerk zijn God tot een speciale God gemaakt. Als er een speciale God is, is het niet alleen een speciale God van een gemeenschap, maar ook een God van elk individu. Want de mens dient eerst zijn eigen God te maken voordat hij de ware God verwerkelijkt. De God echter die de mens van binnen in zichzelf maakt wordt ten slotte de deur waardoor hij het heiligdom van zijn diepste wezen binnentreedt, de werkelijke God die zich in het hart van de mens bevindt. En vervolgens begin je te beseffen dat God niet een God van een bepaalde gemeenschap of een bepaald volk is, maar dat God de God van het hele Zijn is.
Vervolgens komen we bij het aspect van religie dat niet de wet, de ceremonie, het goddelijk ideaal of God is, maar dat losstaat van deze vier aspecten. Het is iets levends in de ziel, in de mind en in het hart van de mens. De afwezigheid ervan laat de mens doods zijn en de aanwezigheid ervan schenkt de mens leven. Als er al een of andere religie is, dan is het dit. En wat is het? De Hindoe´s hebben het Dharma genoemd, wat in het dagelijks taalgebruik plicht betekent. Het is echter iets veel grootsers dan hetgeen wat we als plicht in ons dagelijks leven beschouwen. Het is het leven zelf. Wanneer iemand bedachtzaam en omzichtig is, wanneer hij zijn verplichtingen jegens zijn naaste, jegens zijn vriend, jegens zijn vader of moeder voelt of in welke relatie hij ook tot anderen staat, dan is dat iets levends, het is als water dat de ziel een gevoel van leven schenkt. Het is deze levende ziel die de mens werkelijk levend maakt. En degene die zich hier niet van bewust is, zich niet bewust is van deze tederheid, deze heiligheid van het leven, kan dan wel in leven zijn, maar zijn ziel bevindt zich in het graf. Je hoeft iemand die zich hiervan bewust is niet te vragen wat zijn religie of zijn geloofsovertuiging is, want hij leeft ernaar. Het leven zelf is zijn religie en dit is de ware religie. Degene die zich bewust is van eer, degene die een gevoel van schaamte heeft, een gevoel van oprechtheid, wiens sympathie en devotie levend zijn, diegene is levend, diegene is religieus.
Dit is de religie die de religie van het verleden is geweest en de religie van de toekomst zal zijn. Alle religie die door Christus en door een van de andere groten is onderricht was bedoeld om in de mens dat gevoel te wekken dat wordt gewekt wanneer de religie levend is. Het maakt dan verder niet uit welk gebouw je binnen gaat om te bidden, want elk moment van je leven is religie geworden – niet een religie waarin je gelooft, maar een religie die je leeft.
Wat is de boodschap van soefisme? Soefisme is de boodschap van het opgraven van dat water-achtige leven dat is begraven door de impressies van dit materiële leven. Er bestaat een engelse frase: a lost soul (een verloren ziel, vert.). De ziel is echter niet verloren. De ziel is slechts begraven. Wanneer ze wordt uitgegraven dan barst het goddelijke leven als een waterbron los. En de vraag is, wat is graven? Wat graaf je naar in jezelf? Is het niet waar, wordt er niet in de geschriften geschreven dat God liefde is? Waar moet God dan gevonden worden? Moet Hij in de zevende hemel gevonden worden of in het hart van de mens? Hij moet in het hart van de mens gevonden worden, het hart dat zijn heiligdom is. Als dit hart echter is begraven, als het dat licht, dat leven en die warmte is verloren, wat wordt er dan van dit hart? Het wordt als een graf. In een populair engels liedje bevindt zich een mooie regel die als volgt gaat: ´The light of a whole life dies when love is done´ (het licht van een heel leven sterft wanneer de liefde over is, vert.). Dat levende iets in het hart is liefde. Die kan zich uiten als vriendelijkheid, als vriendschap, als sympathie, als tolerantie of als vergevingsgezindheid. Maar in welke vorm dit levend water ook maar uit het hart ontspringt, het bewijst dat het hart een goddelijke bron is. En wanneer deze bron eenmaal open is en omhoog aan het komen is dan is alles wat iemand in zijn doen, spreken of voelen doet religie. Diegene wordt werkelijk religieus.
Als er al een nieuwe religie komt dan zal het deze religie zijn, de religie van het hart. Na alle lijden dat tijdens de laatste oorlog (WO-I, vert.) tot de mens is gekomen heeft de mens een aanvang genomen om zijn ogen te openen. En in de loop van de tijd zal hij zijn ogen openen en weten en begrijpen dat werkelijke religie ligt in het openen van het hart, in het verruimen van de blik en in het leven naar de religie, die de ene religie is.
