Mystieke ontspanning is in feite hetzelfde als meditatie. Heel vaak worden mensen in de war gebracht over het woord meditatie omdat het door zo veel mensen wordt gebruikt die er soms heel verschillende ideëen over hebben. Door meditatie mystieke ontspanning te noemen wordt de betekenis eenvoudig en helder.
Vanuit een fysiek gezichtspunt is er de beoefening van samentrekking en strekking, die iemand in staat stelt zijn innerlijke vitaliteit naar buiten te brengen, terwijl daarentegen ontspanning een tegengestelde handeling is. Energie wordt ofwel teweeggebracht op het uiterlijke plan ofwel tot rust gebracht in haar natuurlijke, normale conditie. Wanneer iemand iets zwaars optilt, iets met vastbeslotenheid doet, laadt hij zijn fysieke lichaam op met de energie die zich van binnen bevindt. Die drukt zich vervolgens uit via zijn spieren en zenuwen. Wanneer iemand slaapt wordt de energie tot rust gebracht. Deze energie is zeer waardevol en kostbaar; wanneer ze naar buiten toe wordt gebruikt dan brengt ze uiterlijke voordelen en wanneer ze naar binnen toe wordt gebruikt dan brengt ze innerlijke bereikingen teweeg.
Meditatie wordt via twee voorafgaande fasen bereikt. De eerste fase is concentratie en de volgende is contemplatie. Na deze twee fasen komt er een derde, namelijk meditatie. Verwerkelijking komt daarna.
Zonder concentratie wordt er in deze wereld niets op een gedegen manier volbracht, of dat nu bij je zakendoen, in je beroep of in spiritueel werk is. Degenen die geen succes behalen bij hun zakendoen of in hun beroep zijn degenen van wie de concentratie niet goed is. En veel van degenen die in het leven zijn geslaagd danken dit aan het feit dat hun concentratie goed is. Het kan zijn dat ze dat niet weten. Er zijn veel grote uitvinders in het Westen geweest die prachtige dingen hebben geproduceerd en toch zelf niet wisten dat het aan hun concentratie te danken was dat zij in staat waren dat te doen. Sommigen worden hiermee als een natuurlijke gave geboren en om deze reden hebben ze succes gehad bij alles wat ze maar hebben ondernomen. Als je een schilder bent kun je met behulp van concentratie prachtige werken produceren; als je een wetenschapper bent kun je grootse resultaten in de wetenschap verwerven; als je een dichter bent, zal poëzie gemakkelijk te schrijven zijn; als je een mysticus bent, zal de mystieke inspiratie stromen; maar zonder concentratie zal iemand, hoe gekwalificeerd hij ook is, niet in staat zijn zijn kwalificaties zo goed mogelijk te gebruiken; hij kan eigenlijk helemaal niet of nauwelijks gekwalificeerd worden genoemd. Slechts door de kracht van concentratie kan hij zich volledig uitdrukken.
Concentratie is het begin van meditatie; meditatie is het einde van concentratie. Wanneer concentratie eenmaal volledig is verworven dan is het voor iemand gemakkelijk om te mediteren.
Vanuit een metafysisch gezichtspunt kan men concentratie beschouwen als dat die drie aspecten heeft: reflecteren, construeren, improviseren. De eerste soort concentratie is om elk object wat zich maar voor je bevindt te reflecteren. Dit is de spiegel-eigenschap van de mind die je in staat stelt je op deze manier te concentreren. Wanneer je bent beïndrukt door een bepaald iets wat je buiten jezelf hebt gezien dan probeer je je daar op te concentreren, het in de mind vast te houden. Met andere woorden: je focust je mind op dat object waarmee je bent beïndrukt en je mind doet niets anders dat dat object reflecteren.
De andere soort concentratie is construeren of samenstellen; bijvoorbeeld wanneer een schilder gezegd is een erg fantasierijk schilderij te maken en hij in zijn mind een creatuur creëert met het gezicht van een mens, de horens van een bizon en de vleugels van een vogel. Het materiaal is er in zijn mind; hij hoeft het alleen maar bij elkaar te zetten teneinde een bepaalde vorm te produceren. Dit is construerende concentratie, het visualiseren, met andere woorden: ervoor zorgen dat de mind iets produceert op aanwijzing van de wil.
Alles wat die mens ziet of denkt is zijn eigen gedachte. De mens kan uit zijn gedachte een engel of een duivel produceren; hij kan uit zijn gedachte God produceren. Het bouwen van de toren van Babel is een maaksel van de mind. Het denken van de mens heeft grote macht; en wanneer hij tot het besef komt dat alles uit een bron voortkomt en dat alles zich aan het ontwikkelen is naar een doel toe, begint hij te zien dat de bron en het doel God zijn. Dan is de wereld van verscheidenheid niet langer verscheidenheid voor hem maar eenheid; het is één.
Het derde aspect van concentratie is improviseren. Als een dichter wordt gevraagd een gedicht te schrijven over een rozenknop begint hij te improviseren. Hij brengt er een dauwdruppel op aan en hij produceert het beeld van de dageraad, hij neemt een lieflijke waterstroom en bouwt een er een prachtige achtergrond bij op. Dit is de derde soort concentratie.
Heel vaak denken mensen dat concentratie betekent de ogen sluiten en stil zitten in een kerk en dat maar een keer per week. En wanneer ze dit doen weten ze niet waar hun mind is ofschoon zij zich in de kerk bevinden.
Wanneer iemand zelf toestaat dat hij verstoord wordt dan betekent dat dat zijn concentratie niet goed is; en als zijn concentratie niet goed is dan laat dat zien dat zijn wilskracht hem in de steek laat. Om jezelf tegen verstoring te beschermen is het derhalve het beste om de macht van de concentratie te ontwikkelen, zodat de wilskracht zich vanzelf ontwikkelt en je in staat bent alle verstoringen die opkomen wanneer je temidden van een menigte moet leven te weerstaan.
De beste remedie voor een rondzwervende mind is natuurlijke concentratie; dat betekent de mind niet te forceren. Je zou eerst de mind op natuurlijke wijze werkzaam laten zijn, aan dingen denkend waartoe hij geneigd is aan te denken. Waarom zou de mind aan iets denken waartoe hij geen neiging voelt. Dat is onnatuurlijk; dat is als het eten van iets wat je niet lekker vindt; dat zal niet worden geassimileerd of goede resultaten schenken. Je zou aan iets moeten denken waarvan je houdt, dan kun je leren je te concentreren.
Soms zegt iemand dat een ander gek (out of his mind, vert.) is wanneer hij de mind niet onder controle heeft. Dat betekent dat zijn mind op mechanische wijze werkzaam is; de wil heeft er geen controle over. Want de wil is de koning en de reden is zijn minister. Wanneer beide samenwerken dan is de mind onder controle; wanneer de reden niet helpt, wanneer de wil de controle heeft verloren, dan is de mind niet meer van je zelf en kun je zeggen dat iemand gek (out of his mind) is.
Het gebeurt dat wanneer de mind van iemand niet sterk genoeg is om het doel dat hij wil voltooien niet kan vasthouden, dat doel bakzeil haalt; en soms is het lichaam niet fit genoeg om het vast te houden. Maar wanneer dat doel niet wordt voltooid is dat slechts niet voltooid in overeenstemming met zijn mind; in overeenstemming met het schema van de natuur is het op een natuurlijke, vredige wijze gestorven.
De Bijbel spreekt over zelf-ontkenning. Men denkt dat dit betekent niet eten, niet drinken en alles opgeven wat mooi en goed is in het leven, ergens in eenzaamheid naar toe gaan om nooit meer terug te keren. Dat is een verkeerde interpretatie van een ware lering. Zelf-ontkenning is zelf-uitwissing; het komt voort uit het zelf-vergeten. Als je je omgeving bestudeert dan ontdek je dat degenen die gelukkig zijn dat zijn omdat ze minder aan zich zelf denken. Als zij ongelukkig zijn komt dat omdat zij te veel aan zichzelf denken. Iemand is aangenamer als hij minder aan zichzelf denkt; en iemand is onaangenaam als hij altijd aan zichzelf denkt. Er is veel ellende op de wereld, maar de grootste ellende is zelfmedelijden. Die persoon is zwaarder dan een rotsblok, zwaar voor zichzelf en zwaar voor anderen. Anderen kunnen hem niet verdragen; hij kan zichzelf niet dragen.
Het is niet gemakkelijk om jezelf te vergeten, maar welk een prachtige macht creëer je binnen in jezelf wanneer je ertoe in staat bent! Het is een groot mysterie. Het verleent macht over de hemel en de hel. Omar Khayyám zegt in zijn Rubayat: ´De hemel is het visioen van vervuld verlangen; de hel is de schaduw van een ziel die in brand staat´. Waar is die schaduw? Waar is dat visioen? Bevindt zich dat niet in onszelf? Wij zijn het die het vasthouden. Derhalve zijn de hemel en de hel wat wij er zelf van hebben gemaakt; het kan alleen maar veranderd worden door concentratie.
Concentratie heeft echter een nog grotere significantie dan dit, want zij is die creatieve macht die de mens bezit en die hij als een erfenis van God heeft. Dit creatieve macht begint wonderen te verrichten. Wanneer iemand bijvoorbeeld denkt: ´Ik zou wel vis lusten bij het diner´, en thuiskomt en ontdekt dat zijn huishoudster vis voor die avond heeft gekookt. Dat is een fenomeen van concentratie. Hij kan het niet weten, maar het werkte op die manier. De gedachte van de man bereikte de mind van de huishoudster en de huishoudster diende hem die schotel op. Stel je voor wat een grote macht dat is! Je hoeft zelfs niet aan je verlangens te denken; het simpele feit dat je het verlangen hebt is voldoende; concentratie werkt het uit en materialiseert het.
Zo is de macht van de concentratie. Er worden in het Oosten veel verhalen verteld over fakirs, derwisjen, wijze mannen en Mahatma´s. Veel mensen vragen zich af of ze waar zijn, en als ze waar zijn, hoe ze tot stand zijn gekomen. Zij willen een wetenschappelijke uitleg en het kan zijn dat het ooit zal worden ontdekt door de wetenschap. Je vindt desalniettemin net zoveel valsheid als waarheid hierin, want alles kan nagebootst worden. Er is goud en er is imitatie-goud; er is zilver en er is imitatie-zilver; en zo is er ook imitatie-waarheid. Wat zeer bewonderenswaardig en verrassend schijnt is helemaal niet zo bewonderenswaardig. Tegelijkertijd echter zijn er dingen die bewonderenswaardiger zijn dan je je kunt voorstellen en zij behoren alle tot de macht van de mind. En waar komt dit vandaan? Uit de bron van alle dingen. Het is de macht van God.
Zelf in de bereiking van harmonie met God is het concentratie die behulpzaam is. De verschijning van stigmata bij sommige heiligen is het resultaat van concentratie; als dat niet zo zou zijn wat zou dan de betekenis en het nut van concentratie zijn? Het lijkt uitzonderlijk omdat slechts weinigen weten wat ware concentratie betekent. Iemand die concentratie machtig is geworden hoeft niet ver te gaan; zijn volgende stap zal het doel zijn waarvoor hij zich heeft geconcentreerd.
Contemplatie is de tweede fase van concentratie. Contemplatie is de herhaling van een bepaald idee en deze herhaling materialiseert dat idee. Degenen die in staat zijn geweest grootse werken in de wereld te volbrengen zijn contemplatieve mensen geweest. Vaak weten ze dat niet. De continue herhaling van een bepaald idee creëert dat idee, brengt het tot leven in de fysieke wereld. Bijvoorbeeld degenen die over gezondheid kunnen contempleren kunnen díe perfecte gezondheid teweegbrengen die geen enkel medicijn of niets anders teweeg kan brengen. Degenen die over inspiratie contempleren zullen grote inspiratie laten zien. Degenen die over sterkte en macht contempleren ontwikkelen sterkte en macht. Je kunt niet bij deze fase aankomen tenzij je concentratie hebt volbracht, omdat concentratie de eerste fase is en je geleidelijk aan dient voort te gaan richting de fase van contemplatie. Het idee van Coué, dat je zou moeten zeggen: ´Elke dag, op elke wijze word ik beter en beter´, is iets wat duizenden jaren bekend is geweest aan de denkers. Hierop is de gehele methode van mystiek gebaseerd. Hij slaat echter het eerste deel, concentratie, over; wat hij voorschrijft is contemplatie, wat het tweede deel is.
Je kunt je afvragen tot welke hoogte contemplatie kan helpen.Voor de contemplatieve persoon is er niets in de wereld dat niet volbracht kan worden als hij maar weet hoe hij moet contempleren. Dit is ongetwijfelde kletspraat voor degenen die het onderwerp niet begrijpen. Men vraagt zich af welke relatie de mind van de mens heeft met de zaken in de buitenwereld; misschien kun je jezelf healen van ziekte, maar als er iets in de buitenwereld fout gaat, een geldkwestie of een zakelijke transactie, wat voor relatie heeft die dan met de mind? Het antwoord is dat alles wat bestaat, of het nu zakelijk is of wat dan ook, alles wat zichtbaar en onzichtbaar is, zich in de buitenwereld lijkt te bevinden, maar in werkelijkheid zich in onze mind bevindt. Het bevindt zich in de buitenwereld omdat onze ogen het in de buitenwereld zien, maar het bevindt zich binnen in ons omdat de mind het omringt. Het wordt een plaats gegeven in onze mind. De mind is een accommodatie van de wereld die zich van buiten bevindt.
Een Hindoestaanse dichter verwoordt dit prachtig: ´Het land en de zee zijn voor het hart van de mens niet te groot om te worden bevat´. Met andere woorden: het hart van de mens is groter dan het universum. Als er duizend universa zouden zijn dan zou het hart van de mens die kunnen bevatten. Maar de mens, zich onbewust van zijn innerlijke wezen, beïndrukt door uiterlijke beperking, blijft onder de indruk van zijn zwakte, beperking en kleinheid. En dat weerhoudt hem ervan deze grote macht te gebruiken die hij binnen in zichzelf kan vinden, dit groot licht waarmee hij het leven op een helderder wijze kan zien. Dat komt alleen maar omdat hij zich niet bewust is van zichzelf.
De derde fase is meditatie. Deze fase heeft niets te maken met de mind. Dit is de ervaring van het bewustzijn. Meditatie is diep in jezelf duiken en omhoog zweven de hogere sferen in, verder dan het universum uitdijen. In deze ervaringen verwerf je de zegen van meditatie.
Men zou elke dag van zijn leven in een meditatie dienen te veranderen. Wat zijn werk ook moge zijn, dat dient hij te doen, maar tegelijkertijd zou hij moeten mediteren. Dan zal hij de geheime betekenis van zijn werk leren kennen en op deze manier zal hij zijn leven van een werelds leven veranderen in een spiritueel leven. Dit geldt voor iedereen of je nu in een tuin of in een fabriek werkt, of waar dan ook. Zodra hij de meest geëigende meditatie voor het werk dat hij doet kent zal hij zich ontwikkelen, en zal al zijn werk een meditatie voor hem worden. En als hij dit bereikt zal het loon dat hij ontvangt niets zijn vergeleken bij de beloning die hij zal krijgen.
Iemand doet zijn werk goed als zijn mind is geconcentreerd, zelfs beter dan de anderen. Ik zag ooit eens op een station in Rajputana een telegrafist die telegrammen aannam; terwijl hij zijn werk aan het doen was mediteerde hij tegelijkertijd. Toen ik aan de beurt was zei ik tegen hem: ´Ik ben gekomen om je dit telegram te geven, maar ik sta versteld van je, het is prachtig hoe jij je meditatie volhoudt tijdens je werk´. Hij keek me aan en glimlachte; en we werden vrienden.
Zonder de spirit zou het werk vervelend zijn op het moment dat de levensbehoeften zo groot zijn en de mensen zo weinig rust hebben. Het is dus voor iemand het beste om te mediteren in zijn dagelijkse leven; als dat op een gepaste wijze wordt gedaan dan zal hij niet alleen voordeel oogsten van de aarde, maar ook van de hemel. Meditatie betekent de inspanning van de ziel in de richting van spirituele ontplooiing en deze inspanning kan op verschillende manieren worden beoefend zodat ze past bij je beroep en taak.
Mensen vragen altijd wat voor voordeel ze erbij zullen hebben; en ze houden zich vandaag de dag meer bezig met voordeel dan ooit tevoren. In geen tijdperk zijn mensen zo gretig geweest om hun voordeel te doen als nu en ze zullen hun leven ervoor geven. Dat betekent niet dat iemand tegenwoordig minder geneigd is een offer te brengen; hij is net zo bereid om offers te brengen dan duizend jaar of nog langer geleden; alleen dient hij er zeker van te zijn wat hij er mee kan verdienen. Hij is zo bezig met gewin dan hij in zijn blikveld altijd gewin heeft. Zelfs wanneer iets niet onmiddellijk profijt laat zien en wanneer hij helemaal niet weet welk of hoe veel profijt er kan zijn, denkt hij: ´Nou, misschien is dit iets wat ik zonder offer kan krijgen´. Dat is vreemd. Wanneer mensen naar een stem-ontwikkelaar gaan om hun stem te ontwikkelen dan werken ze zes, negen jaar en luisteren ze nar alles wat de stem-ontwikkelaar zegt. Ze zullen alles doen om hun stem te ontwikkelen. Maar wanneer ze bij een spiritueel iemand komen vragen ze hem of hij hen kan vertellen over concentratie aan de thee-tafel; terwijl ze thee drinken vragen ze: ´Hoe staat het met concentratie?´ En ze willen antwoord in één zin!
Het wordt echter niet op deze manier verworven. Deze kennis wordt verworven in overeenstemming met je ideaal ervan. Het is groter dan religie, heiliger dan wat dan ook in de wereld. De kennis van het zelf is als harmonie met God. Zelf-verwerkelijking is spirituele bereiking. Kan dit verworven worden door een oppervlakkige opvatting ervan? Het is het diepste wat je kunt bereiken, het meest waardevolle dat je kunt verwerven. Om deze reden zoekt iemand in het Oosten er niet in een boek naar noch schrijft een ware leraar een boek over deze dingen. Hij zal over filosofie schrijven; hij bereidt de mind voor op het waarderen van zijn lering; maar hij vertelt niet hoe je dat moet doen.
Tot mijn grote verrassing zag ik, terwijl ik in het Westen aan het reizen was, mensen die op zoek waren naar dit soort boeken, die boeken wilden kopen over Yoga, Yogi´s en spirituele bereiking. Veel mensen zijn gek geworden door zulke boeken te lezen. Zij kunnen hun evenwicht niet bewaren. Proberen te doen wat er in het boek staat is net als een drogist binnengaan om wat Yoga-pillen te kopen teneinde spiritualiteit te verwerven! Er zijn ook veel mensen die in de spiegel kijken om helderziend te worden, die in een kristal staren teneinde de diepte van het leven te zien. Zij maken iets lichtvaardig wat het hoogste, beste en het heiligste is.
Dit pad kan alleen gegaan worden door diegenen die serieus zijn. Degenen die eerst naar de een of andere gemeenschap gaan, vervolgens naar een instituut, vervolgens naar een groep occultisten, weten niet wat ze aan het doen zijn en waar ze naar zoeken. Hoge kennis wordt niet verkregen door naar twintig plaatsen toe te gaan en zij zullen uiteindelijk teleurgesteld worden, omdat ze er te lichtvaardig in zijn gegaan.
Er bestaat een verhaal over een Brahmin tegen wie een moslim zei: ´Ik ben een aanbidder van God die vormloos is en hier ben jij terwijl jij aan het bidden bent naar dit idool van God´. De Brahmin zei: ´Als ik geloof in dit idool zal het me antwoorden. Maar als jij geen geloof hebt, zal zelfs jouw God in de hemel jou niet horen´. Als we ons niet serieus verbinden met de dingen dan zullen die dingen ons uitlachen. Dat geldt ook voor de dingen van de wereld, als we ze serieus nemen zullen we serieuze resultaten behalen.
Niets kan er serieuzer zijn dan spirituele bereiking. Als iemand dat lichtvaardig opneemt dan weet hij niet wat hij aan het doen is. Het is beter je helemaal niet met deze dingen in te laten dan om je ermee in te laten en met lege handen ervan terug te komen. Het ergste wat er kan gebeuren is teleurgesteld van het spirituele pad terugkomen voordat je het uiteindelijke doel hebt bereikt. Bankroet gaan is niet erg. Je kunt weer oppakken wat je in de wereld bent verloren. Maar degene die zich ingescheept heeft op het spirituele pad en daarvan is teruggekomen moet betreurd worden. Het is het grootste verlies en het kan nooit hersteld worden.
