Omdat het noodzakelijk is om het lichaam te reinigen en te zuiveren, is het ook noodzakelijk, of misschien zelfs nog noodzakelijker, dat de mind wordt gereinigd en gezuiverd. Elke onzuiverheid veroorzaakt zowel ziekte als onregelmatigheid in de werking van het fysieke systeem. Op de mind is hetzelfde van toepassing. Er zijn onzuiverheden die bij de mind horen die verschillende ziekten kunnen veroorzaken en door je mind te reinigen help je gezondheid te creëren zowel in het lichaam als in de mind. Met gezondheid bedoel ik de natuurlijke conditie. En wat is spiritualiteit anders dan natuurlijk te zijn?
Erg weining mensen denken zo. Er zijn zó veel mensen die denken dat spiritueel zijn betekent in staat te zijn wonderen te verrichten, in staat te zijn vreemde dingen, prachtige fenomenen te zien; en erg weinig mensen weten hoe eenvoudig het is, dat spiritueel zijn natuurlijk zijn betekent.
Mentale zuivering kan op drie verschillende manieren gedaan worden. De eerste manier is de mind tot rust te brengen, omdat het erg vaak de activiteit van de mind is die onzuiverheden produceert. Het tot rust brengen van de mind verwijdert er onzuiverheden uit; het is als het afstemmen van de mind op zijn natuurlijke toonhoogte. De mind kan vergeleken worden met een plas water: wanneer het water in de plas ongestoord is, is de reflectie helder; en zo is het ook met de mind. Als de mind wordt verstoord, ontvang je er de intuïtie, inspiratie niet helder in. Als de mind eenmaal rustig is neemt hij een heldere reflectie aan, net zoals de plas water doet wanneer het water in de plas rustig is.
Deze conditie wordt bewerkstelligd door de oefening van fysieke ontspanning. Door in een bepaalde houding te zitten wordt een bepaald effect gecreëerd. Mystici in hun wetenschap kennen verschillende manieren van in stilte zitten en elke manier heeft een zekere significantie. En dat is niet alleen een denkbeeldige significantie; het produceert een welomschreven resultaat. Ik heb, zowel persoonlijk als via andere mensen, veel ervaringen gehad van hoe een bepaalde manier van zitten de houding van de mind verandert. En de mensen uit de oudheid wisten dit en zij ontdekten voor verschillende mensen verschillende manieren van zitten. Daar was de manier van de strijder, de manier van de student, de manier van de meditatieve persoon, de manier van de zakenman, van de arbeider, van de advokaat, van de rechter, van de uitvinder. Stel u voor hoe prachtig het is dat de mystici dit hebben ontdekt en er duizenden jaren ervaring in hebben opgedaan – het grote effect dat het zitten in een bepaalde houding op iemand heeft en vooral op zijn mind heeft.
Wij ervaren het in ons dagelijks leven, maar we denken er niet over na. We zitten toevallig op een bepaalde manier en we voelen ons rusteloos; en we zitten toevallig op een andere manier en voelen ons vredig. Een bepaalde houding maakt dat we ons geïnspireerd voelen en een andere manier van zitten maakt dat we ons niet energiek, zonder enthousiasme voelen. Door de mind tot rust te brengen met behulp van een bepaalde houding ben je in staat om de mind te zuiveren.
De tweede manier om de mind te zuiveren is door middel van de ademhaling. Het is voor iemand uit het Oosten heel interessant om te zien hoe mensen in het Westen bij hun uitvindingen soms onbewust de principes vanuit de mystieke regionen toepassen. Zij hebben een machine die over een tapijt heen zwaait en ondertussen het stof opzuigt. Dit is hetzelfde systeem binnenste buiten: de geëigende manier van ademhalen zuigt het stof uit de mind en werpt die naar buiten. De wetenschapper gaat zelfs zo ver dat hij beweert dat iemand koolstofdioxide uitademt: de slechte gassen worden uit het lichaam gegooid door de uitademing. De mysticus gaat verder door te zeggen dat die niet alleen uit het lichaam komen, maar ook uit de mind. Als je zou weten hoe je onzuiverheden verwijdert dan zou je meer verwijderen dan je je voor zou kunnen stellen. Onzuiverheden van de mind kunnen er door de juiste ademhaling uitgegooid worden; om deze reden combineren mystici de ademhaling met de houding. De houding helpt de mind tot rust te brengen, de ademhaling helpt de mind te reiningen; deze twee gaan samen.
De derde manier om de mind te zuiveren is door de houding; door de juiste houding ten opzichte van het leven. Dit is de morele manier en het koninklijk pad naar zuivering. Iemand kan ademhalen en in duizend houdingen in stilte zitten, maar als hij niet de juiste houding ten opzichte van het leven heeft, zal hij zich nooit ontwikkelen; dat is het voornaamste. De vraag is echter, wat is de juiste houding? De juiste houding hangt af van hoe welwillend je je eigen tekortkomingen gadeslaat. Je bent heel vaak bereid jezelf voor je eigen fouten en vergissingen te verdedigen en bereidwillig om je eigen fout goed te praten. Maar je hebt die houding niet jegens anderen. Je roept ze tot de orde wanneer het erop aan komt hen te beoordelen. Het is zo gemakkelijk om anderen af te keuren! Het is zo gemakkelijk een stap verder te zetten en om anderen niet te mogen en het is helemaal niet moeilijk om nog een stap verder te gaan en om anderen te haten. En wanneer je op deze manier handelt denk je niet dat je er verkeerd aan doet. Ofschoon het een conditie is die zich van binnen ontwikkelt, zie je het alleen van buiten; alle slechtheid die van binnen culmineert zie je in een ander. Derhalve bevindt de mens zich altijd in een illusie; het is altijd tevreden met zichzelf en geeft anderen altijd de schuld. En het meest bijzondere is dat degenen die de meest laakbaar zijn het meest beschuldigen. Het wordt echter andersom beter uitgedrukt: omdat je het meest beschuldigt, word je uiterst laakbaar.
Er bestaat schoonheid van vorm, van kleur, van lijn, van omgangsvormen, van karakter. Sommige mensen missen schoonheid, bij anderen is er meer van aanwezig; slechts de vergelijking zorgt ervoor dat wij denken dat de ene beter is dan de ander. Als we niet zouden vergelijken, dan zou iedereen goed zijn; de vergelijking zorgt ervoor dat we het ene mooier vinden dan het ander. Maar als we zorgvuldiger zouden kijken dan zouden we de schoonheid zien die ook in dat andere is. Onze vergelijking is erg vaak niet juist omdat we, ofschoon we in onze mind vandaag bepalen wat goed en mooi is, de neiging hebben die opvatting over een maand, over een jaar te veranderen. Dat laat zien dat we als we naar iets kijken in staat zijn het te waarderen als zijn schoonheid zich aan onze blik manifesteert.
Wanneer iemand in de fase komt waarin hij zegt: ´Ik houd van alles wat ik in deze wereld zie ondanks alle pijn, worstelingen en moeilijkheden; het is allemaal de moeite waard´, dan is er niets meer waarover hij zich verbaast; iemand anders zegt echter: ´Het is allemaal ellende, het leven is lelijk; er is geen greintje schoonheid in deze wereld´. Elk heeft vanuit zijn oogpunt uit gezien gelijk. Zij zijn beiden oprecht. Maar zij verschillen omdat zij er verschillend naar kijken. Elk van deze personen heeft zijn reden om het leven goed te keuren of af te keuren. Alleen, de ene wordt beter van de visie van schoonheid en de ander verliest door het niet te waarderen, door er niet de schoonheid in te zien.
Door een verkeerde houding stapelt iemand derhalve in zijn mind ongewenste impressies op die van mensen komen, daar niemand in deze wereld perfect is. Iedereen heeft een kant die bekritiseerd kan worden en die herstel behoeft. Wanneer je naar die kant kijkt, stapel je impressies op die je steeds imperfecter maken omdat zij imperfectie verzamelen; en vervolgens wordt dat jouw wereld. En wanneer de mind een spons vol met ongewenste impressies is geworden dan is hetgeen wat er uit wordt gezonden ook ongewenst. Niemand kan kwaad over een ander spreken zonder het zich eigen te maken; omdat degene die slecht over anderen spreekt zelf kwaadaardig is.
Dus vanuit een moreel standpunt zou de zuivering van de mind in je dagelijkse leven geleerd moeten worden; door te proberen dingen op een sympathieke, welwillende manier te beschouwen, door naar anderen te kijken zoals je naar jezelf kijkt, door jezelf in hun positie te verplaatsen in plaats van anderen bij het zien van hun tekortkomingen te beschuldigen. Zielen op aarde zijn imperfect geboren en laten imperfectie zien en van hieruit ontwikkelen ze zich op natuurlijke wijze en komen zo tot perfectie. Als ze allemaal perfect zouden zijn dan zou er geen bedoeling bij hun schepping zou geweest. En manifestatie heeft plaatsgevonden opdat elk wezen dat hier is kan opstijgen van imperfectie naar perfectie. Dat is het doel en de vreugde van het leven en daarvoor werd deze wereld geschapen. En als we zouden verwachten dat iedere persoon perfect zou zijn en dat de condities perfect zouden zijn, dan zou er geen vreugde om te leven en er geen bedoeling zijn om hier te komen.
Zuivering van de mind betekent derhalve de mind te zuiveren van alle ongewenste impressies; niet alleen die van de tekortkomingen van anderen, maar je dient in dat stadium terecht te komen waarin je je eigen tekortkomingen vergeet. Ik heb rechtvaardige mensen gezien die zichzelf hun fouten hebben kwalijk genomen totdat zij zelf de fout werden. Je constant concentreren op de fout betekent dat je de fout in de mind kerft. Het beste principe is anderen te vergeten en onszelf te vergeten en om onze mind in te stellen op het accumuleren van alles wat goed en mooi is.
Onder de straatjongens in India bestaat een zeer significante bezigheid. Zij nemen de grond van een bepaalde plaats en zij hebben een manier om in die grond metalen als goud en zilver te vinden en hun handen bevinden zich de gehele dag in het stof. Maar op zoek naar wat? Op zoek naar goud en zilver.
Wanneer we in deze wereld van imperfectie op zoek zijn naar alles wat goed en mooi is, zijn er veel gelegenheden tot teleurstelling. Maar als we er tegelijkertijd naar blijven zoeken, niet naar het stof, maar naar het goud kijkend, dan zullen we het vinden. En als we het eenmaal beginnen te vinden dan zullen we steeds meer vinden. Er komt een moment in het leven van een mens dat hij iets goeds in de slechtste mens in de wereld kan zien. En wanneer hij dat punt heeft bereikt dan zou hij zijn hand kunnen leggen op wat goed is ook al werd het goede bedekt door duizende bedekkingen, omdat hij op zoek is naar het goede en aantrekt wat goed is.