Het doel van het leven is om meesterschap te verwerven; dit is het motief van de spirit en het is via dit motief op de achtergrond ervan dat het gehele universum wordt geschapen. De verschillende stadia van het koninkrijk van de mineralen tot het koninkrijk van de planten en van het dier tot de mens, zijn het ontwaken van de spirit richting meesterschap. Door gebruik te maken van de koninkrijken van de mineralen en van de planten en door het koninkrijk van de dieren onder controle te brengen voor zijn dient laat de mens op de eerste plaats zien dat in hem die spirit is ontwaakt waardoor het gehele universum werd geschapen.
Zijn macht van het weten, van het begrijpen en van hoe iets het beste gebruikt kan worden, is het teken van meesterschap. Maar tegelijkertijd heeft de mens een vijand en die vijand is beperking; en de spirit van beperking is altijd een hinderpaal om de spirit van meesterschap te verwerkelijken en die te beoefenen. Degenen die op enig tijdstip in hun leven dit belangrijkste doel waarvoor de mens is geboren hebben verwerkelijkt hebben vervolgens geprobeerd die spirit van meesterschap te ontwikkelen teneinde zichzelf te verdedigen.
Het proces om vanuit beperking naar perfectie te gaan heet mystiek. Mystiek betekent zich ontwikkelen vanuit beperking naar perfectie. Alle pijn en mislukking horen bij beperking; alle plezier en succes horen bij perfectie. In je eigen omgeving zul je ontdekken dat degenen die ongelukkig en ontevreden zijn met het leven en die anderen ongelukkig maken, degenen zijn die beperkter zijn; degenen die zichzelf kunnen helpen en anderen helpen, die gelukkig zijn en plezier brengen in het leven van anderen, zijn dichter bij perfectie.
Wat wordt bedoeld met beperking en wat met perfectie? Dit zijn slechts bewustzijnstoestanden. Wanneer je je bewust bent van beperking dan ben je beperkt; wanneer je je bewust bent van perfectie dan ben je perfect. Omdat hij die beperkt is in het beperkte bewustzijn dezelfde is als hij die perfect is in het perfecte bewustzijn. Om een voorbeeld te geven: er was een zoon van een rijke man die op de bank veel geld op zijn naam gezet had gekregen. Maar dat wist hij niet; en wanneer hij wat geld uit wilde geven vond hij maar weinig geld in zijn zak. Dit maakte hem beperkt. In werkelijkheid had zijn vader een grote som geld op de bank gezet, maar hij was zich er niet bewust van. Zo is het precies hetzelfde met elke ziel. Elke ziel is zich bewust van wat ze bezit en is zich onbewust van wat er op haar naam is gezet. Je beschouwt wat voorhanden is als het jouwe, maar wat niet voorhanden lijkt te zijn beschouw je als iets van buiten. Dit is natuurlijk. Maar wijsheid opent een deur om naar buiten te kijken en om te zien of dat wat buiten lijkt te zijn ook niet bedoeld is om te kennen.
Soms is het meesterschap van het leven iemand bekend; het kan zijn dat hij geen mysticus is, maar als zijn tijd is gekomen, dan weet hij het. Ik was ooit geïnteresseerd toen iemand die zijn hele leven niets anders had gedaan dan zakendoen en zichzelf zo rijk had gemaakt dat hij misschien wel een van de rijkste mannen van zijn land was, mij zijn park wilde laten zien, een prachtig park dat hij rondom zijn huis had. Omdat ik zijn gast was waren we aan het wandelen. Hij zei: ´Het is prachtig om ´s morgens en ´s avonds hier in mijn park te komen´. Ik vroeg hem: ´Tot hoever reikt uw park?´ En hij antwoordde: ´Wilt u dat weten? Ziet u van hieraf de horizon?´ Ik antwoordde: ´Ja´. Hij vertelde me: ´Al dit land en de zee erachter is van mij. Alles wat u kunt zien´. Het was een prachtig antwoord en een voorbeeld van de theorie die ik heb vermeld; hij was zich niet alleen bewust van wat hij bezat, maar ook van alles wat er was. Hij trok geen lijn tussen wat van hem zelf was en wat verder reikte. Het is een mysterie en het is voor iemand moeilijk om op deze manier naar het leven te kijken. Maar deze zakenman deze man zelfs nooit aan mystiek dacht kon ook die conceptie bereiken die de mysticus na jaren meditatie bereikt. Het was een zuiver mystieke conceptie.
Wanneer derwisjen, die soms opgelapte mouwen hebben of schaars gekleed zijn, die soms voedsel hebben en soms niet, zich tot elkaar richten, zeggen ze: ´O Koning der Koningen, O Keizer der Keizers´. Het is het bewustzijn van wat een koning of keizer is dat ze voor ogen hebben. De begrenzing van hun koninkrijk is niet beperkt. Het gehele universum is hun koninkrijk. Op deze manier gaat een ziel verder vooruit richting perfectie, door het bewustzijn te openen en het hoger te verheffen. Wanneer een ziel spiritueel evolueert dan stijgt ze naar een hoogte waar ze een ruimere horizon ziet; derhalve wordt haar bezit groter. Je zou kunnen zeggen: ´Door naar de horizon te kijken wordt die niet ons bezit; wat wij bezitten is wat we van ons zelf noemen´. Maar Columbus zag eerst Amerika. Hij bezat het eerst niet. Het bezit kwam later. Het eerste is het zien, later bezitten we; maar als we niet zien hoe kunnen we dan bezitten? En als we ons bezit niet zien is het niet ons bezit.
Er zijn twee verschillende manieren, twee verschillende invalshoeken van waaruit je naar perfectie zou moeten kijken. De ene manier wordt vergeleken met een verticale lijn en de andere manier met een horizontale lijn. De manier die wordt vergeleken met een verticale lijn is het bereiken van de innerlijke kennis. Hoe bereik je deze kennis? Je bereikt allereerst door meditatie de innerlijke kennis, wat betekent dat je in staat bent op een concrete manier te zien en dat je je bewust bent van iets wat apart staat van jouw fysieke lichaam. Iemand kan zich bewust zijn van een gedicht, een woord, een schilderij, een idee of zoiets en als hij zich er zo bewust van kan worden dat hij het bewustzijn van mijn beperkte lichaam voor een moment vergeet, dan is dat de eerste stap.
Hoewel het eenvoudig lijkt, is het dat niet. Wanneer iemand ermee begint verschijnen er duizend dingen voor zijn ogen zodra hij die sluit om zich te concentreren. En ook wordt zijn lichaam weerspannig. Het zegt: ´Deze persoon is zich niet van mij bewust!´ En dan wordt hij nerveus en draait en woelt om zich van het lichaam bewust te worden. Het lichaam houdt er niet van als iemand zich niet van hem bewust is. Het is net als een hond of een kat; het houdt ervan dat iemand hem opmerkt. Vervolgens komt er een of andere zenuwachtige handeling op in het lichaam. Het voelt als bewegen, woelen, krabben of zoiets. Zodra je het lichaam wilt leren gehoorzamen dan wil het lichaam geen discipline aannemen.
De tweede fase is dat je in plaats van je bewust te zijn van een gedachte, je je bewust bent van een gevoel, dat nog uitgebreider is; omdat denken een vorm is en de mind zelfs de vorm ziet. Maar gevoel heeft geen vorm, derhalve is het niet gemakkelijk je mind te fixeren op een gevoel en het vast te houden met de bedoeling dat vast te houden. Als iemand het eenmaal heeft gedaan en niet heeft toegegeven aan de weerspannigheid van de mind dan voelt hij zich zeker in vervoering.
Dit is de begrenzing van de menselijke vooruitgang en verder dan dat is de goddelijke vooruitgang. Wat is goddelijke vooruitgang? Wanneer je zelfs nog verder gaat dan word je in plaats van actief passief. Passief zijn is een bewustzijnstoestand. Daar heb je geen concentratie nodig, wat je daar nodig hebt is meditatie. Daar kom je in contact met die macht die hoorbaar en zichtbaar in jou is en waarvan je je nu nog onbewust bent; die macht die bezig is te bewegen naar de materialisatie van zijn bedoelde doel.
Als je eenmaal in contact komt met deze ervaring dan kun je later in je leven niet langer zeggen dat er zoiets bestaat als toevallligheid. Wanneer je er voorbereidende conditie te pakken krijgt voordat die zich op het aardse plan heeft gemanifesteerd, dan zul je zien dat alles wat er gebeurt voorbestemd en voorbereid is.
En als je verder gaat dan is er bewustzijn in zijn aspect van zuivere intelligentie. Het is weten en toch niet weten. En niets weten betekent alles weten. Omdat het de kennis van dingen is die de vaardigheid van kennis afstompt. Met andere woorden: als iemand in een spiegel kijkt bedekt zijn reflectie de spiegel en kan er in die spiegel niets anders worden gereflecteerd. Derhalve wordt het bewustzijn afgestompt wanneer het zich van wat dan ook bewust is; op het moment is het afgestompt, of, met andere woorden, door iets bedekt waarvan het zich bewust is. Zodra die bedekking wordt weggenomen is het zijn eigen zelf, is het zuivere intelligentie, is het zuivere spirit. In die toestand is zijn macht, leven, magnetisme, kracht, vaardigheid veel groter, onvergelijkbaar groter dan je je kunt voorstellen. Er kan niet uitgelegd worden wat het is behalve dan dat je met behulp van meditatie die toestand bereikt. En als je zelfs nog hoger gaat dan is het zelfs geen bewustzijn dan is het een soort alleswetende toestand die het teken van innerlijke perfectie is.
Dit is een richting van vooruitgang. Er is een andere richting van vooruitgang; dat is jezelf gereflecteerd zien in iemand anders. Wanneer je bevriend bent met iemand anders zorgt je sympathie, liefde en vriendschap er van nature voor dat je jezelf in de ander ziet en dit zet aan tot opoffering. Niemand zal zich opofferen voor een ander behalve wanneer hij zichzelf is. Als dit gevoel zich ontwikkelt dan spreidt het zich verder uit, niet alleen met een vriend, met een buur, maar met de vreemdeling, met het dier, de vogel en het insect; je bent in al-een met alle levende wezens en het verschaft je net zoveel inzicht in de ander als de ander in zichzelf heeft. Je weet net zoveel over hem als hij zelf, zelfs nog meer. Dit is het eenvoudigste fenomeen van dit bewustzijn; niet het verrichten van wonderen. Het levert snel bewijs op dat je net zoveel over iemand anders weet dan hij zelf.
Er bestaat echter een ander, moreel bewijs; dat je steeds meer bevriend raakt met de wijzen en de dwazen, met de deugdzamen en de goddelozen, alsof je hen aantrekt. Daar kun je niets aan doen. Sympathie is zo machtig dat zelfs vijanden vroeg of laat worden gesmolten. Het is niet alleen een fabeltje dat Daniel naar de berggrot werd gestuurd en dat de leeuwen werden getemd. Om dit fenomeen te zien hoef je niet naar de bergen toe te gaan; in de wereld zijn er ergere dan leeuwen: mensen die goedaardig van karakter zijn en mensen die kwaadaardig van karakter zijn, mogelijke en onmogelijke mensen, en als je hen gedwee kunt maken dan heb je iets volbracht; want het vereist een grotere macht dan het kalmeren van leeuwen. Je kunt aan verschillende ideëen denken: geagiteerde ideëen, antagonistische ideëen, afgestompte ideëen, onwetende ideëen, ideëen vol valsheid en jaloezie; hoe veel zwaarden en giffen zijn er niet in deze wereld! En het is slechts één macht, de macht van je sympathie, die alle giftige invloeden assimileert. Ze neemt hun gif weg en doet zich zelf geen zeer. Je kunt ze vroeg of laat zuiveren, opnieuw tot leven brengen, smelten, kneden en ze richten op het doel van het leven.
De wereld zoekt complexiteit. Als ik lezingen zou geven over hoe je magnetisme kunt verwerven om mensen naar jou te laten luisteren en om ze naar je toe te trekken; als ik twintig oefeningen zou geven om dit te doen, dan zou dat voor mij groot succes betekenen. Maar als ik je eenvoudige dingen vertel zoals dat het het verdiepen van je sympathie is, dat het het wakker maken van die sympathieke spirit in jou is die de gehele macht en magnetisme is en waarvan de uitbreiding spirituele ontplooiing betekent, dan zullen er maar weinigen zijn die dat begrijpen. Want menselijke wezens willen geen eenvoudig onderricht, zij willen complexiteit.
En vervolgens is er een andere fase van expansie en dat is te proberen om ook vanuit het gezichtspunt van een ander naar alles te kijken, te proberen ook te denken zoals die ander denkt. Dit is niet gemakkelijk omdat je vanaf je jeugd leert om zo te denken dat je gesteld bent op je eigen gedachte. Je beweegt niet naar de gedachte van een ander. Het simpele feit dat je zelf een gedachte hebt houdt je bij die gedachte. Het is derhalve een teken van expansie als je in staat bent om vanuit het gezichtspunt van een kind te kijken of vanuit het gezichtspunt van de dwaas, hoe hij tegen de dingen aankijkt. En het meest interessante is dat het je tolerant en geduldig maakt. Op deze manier verruim je je kennis tot een niveau dat geen lezing je kan geven. Dan begin je uit alle bronnen te ontvangen; je zult kennis van elk niveau aantrekken zodra de mind zo plooibaar wordt dat die niet alleen bij zijn eigen gezichtspunt blijft.
Dit proces heet ont-leren. Als je over iemand zegt: ´Dit is geen aardig mens´, dan is er de neiging daaraan vast te houden ook al heb je het helemaal fout. De grotere evolutie is echter om ook vanuit het gezichtspunt van die persoon te kijken. Hij heeft een reden waarom hij is wie hij is, misschien is hij te ongeëvolueerd om te zien of is hij meer geëvolueerd en minder geïnteresseerd in de ander. Toch verlies je door via zijn gezichtspunt te kijken niet je eigen gezichtspunt; je eigen gezichtspunt is er nog steeds; maar het andere gezichtspunt wordt aan het jouwe toegevoegd en derhalve wordt jouw kennis groter. Het betekent een grotere uitrekking van het hart en soms voelt het hart pijn als je het uitrekt. Maar door het hart uit te rekken en het steeds groter te maken verander je jouw hart in het heilige Boek.
En het derde aspect is de ander voelen. Iemand is heel vaak anders dan wat hij lijkt te zijn en anders dan wat hij denkt. Soms handelt en spreekt hij op totaal andere wijze dan zijn gevoelens; en als jouw gevoelens het gevoel van een ander kunnen kennen dan is dit een hoog aspect. Je wordt een zeer hoog geëvolueerde persoonlijkheid wanneer de gevoelens van een ander je veel maar kunnen vertellen dan zijn woorden en handelingen dat kunnen; en soms kunnen ze je een totaal andere mening over iemand geven dan de mening die je zou hebben wanneer je hem alleen maar had gezien en had horen spreken. Wanneer je op dit punt bent aanbeland dan eindigt de menselijke evolutie en begint de goddelijke evolutie. Dan krijg je ongetwijfeld inzicht in wat er in de spirit van de mens gebeurt; of hij succes zal hebben of niet, of hij gelukkig zal zijn of niet of wat hij zal gaan volbrengen; omdat er iets gaande is binnenin die persoon, zijn plan voor morgen voorbereidend. Je begint het aan te raken en begint er de impressie van te krijgen en die impressie is soms net zo helder als iets zichtbaars of iets hoorbaars zou kunnen zijn.
Als je verder gaat verenig jij je met alles. In dit bewustzijn is afstand niet langer afstand; als jij jouw bewustzijn zo uit kunnen rekken dat jouw bewustzijn het bewustzijn van een ander aan kan raken dan worden niet alleen de gedachten van die persoon maar zijn gehele spirit in jouw spirit gereflecteerd. Ruimte doet er niet toe; jouw bewustzijn kan elk deel van de wereld en elke persoon, hoe ver verwijderd hij ook is, bereiken.
En als je nog verder gaat dan kun je alleen maar beseffen dat je bent verbonden met alle wezens. Dat er niets is en dat er niemand is die apart is van jou of van jou afgescheiden is en dat jij niet alleen met ketenen bent verbonden aan degenen die je liefhebt, maar met al degenen die je hebt gekend en niet kent – verbonden door een bewustzijn dat jou sterker verbindt dan welke keten dan ook. Je bent dan natuurlijk de wet te zien die werkzaam is in de natuur; je begint te zien dat het gehele universum is mechanisme is dat in de richting van een bepaald doel werkzaam is. Derhalve brengen de juiste en de verkeerde persoon, de goede en de slechte persoon, door verkeerde of door goede macht, allemaal een gewenst resultaat teweeg, een resultaat dat in de bedoeling ligt en dat is het doel van het leven.
Dan houd je je van nature verre van die dogmatische spirit: ´Jij ´vergist je´ en ´Jij hebt gelijk´ en kom je tot de spirit van de heilige: niets zeggen, alles weten, alles doen, alles ondergaan. Dit maakt je de vriend van allen en de dienaar van allen. En met alle verwerkelijkingen van mystiek waarheid en spirituele verwerving verwerf je verwerf één iets, het enige wat de moeite waard is en dat is je naasten tot enig nut te zijn.
