Het enige Wezen wordt door alle niveaus van het bestaan heen gemanifesteerd in twee aspecten, mannelijk en vrouwelijk, de positieve en negatieve krachten van de natuur vertegenwoordigend. Op het niveau van het bewustzijn zijn er twee aspecten: Wahdat, bewustzijn, en Ahadiat, eeuwig bewustzijn en zo duiden spirit en materie, nacht en dag het tweevoudige aspect aan op de lagere niveaus. In het mineralen- en het plantenkoninkrijk is sekse in een staat van evolutie, maar de hoogste manifestatie van het mannelijke en het vrouwelijke is de man en de vrouw.
De man is het eerste aspect van de manifestatie en is daarom spiritueler en dichter bij God; de vrouw is de volgende manifestatie en is daarom verfijnder en beter in staat tot goddelijke kennis. De natuurlijke neiging van de man is richting God, terwijl de neiging van de vrouw richting wereld is. Deze tegengestelde neigingen resulteren in evenwicht. Daarom heeft de man de vrouw nodig om zijn leven richting te geven en heeft de vrouw de man nodig voor haar leiding en bescherming, beiden zijn op zich incompleet.
De kwestie van de emancipatie van de vrouw kan bestudeerd worden door een vergelijking van haar positie in het Oosten en in het Westen.
De Oosterse vrouwen, van wie de vrijheid beperkt is, is de betere echtgenote gezien vanuit het individuele gezichtspunt, maar de gedwongen inactiviteit van de halve bevolking is niet weldadig voor het land. De Westerse vrouw die totale vrijheid wordt gegeven houdt zich minder bezig met en in minder bedreven in het thuisleven, maar doordat zij zich buiten in de wereld bevindt promoot haar invloed de vooruitgang van het land.
Op het eerste gezicht lijkt het alsof de vrouw in het Westen meer wordt gerespecteerd dan de man, maar in werkelijkheid schenkt het Oosten haar het grootste respect.
De man heeft over de gehele wereld meer vrijheid dan de vrouw omdat hij meer lichaamskracht en macht heeft; en de verfijndheid van de vrouw behoeft bescherming, net zoals het oog, dat het verfijndste orgaan van het lichaam is, door de natuur is beschermd door oogleden. Beide schitteren in hun eigen karakteristieken.
Een maagd wordt door de man geïdealiseerd omdat zij het model van hoge manifestatie is; de deugd van een vrouw is een groter ideaal dan haar fysieke en intellectuele schoonheid. De natuur heeft haar onder de bescherming van de man geplaatst, maar wat het wenselijkste is is dat de man haar vrijheid schenkt en dat zij die waardeert door er het beste gebruik van te maken.
Er zijn drie soorten maagden. De ene, over het algemeen beschouwd als maagd, die nog nooit omgang met een man heeft gehad; een ander is de maagd in het hart, van wie de liefde in slechts een geliefde wordt gecenterd; en de derde is de maagd in de ziel, die de man als God beschouwt. Zij alleen kan een goddelijk kind baren.
Een vrouw kan een dokter, advokaat of minister worden, maar het is onvergelijkbaar grootser als ze een goede echtgenote en een vriendelijke moeder kan worden.
Monogamie en polygamie zijn aangeboren menselijke eigenschappen. Ze bestaan ook onder vogels en beesten. Elk individu wordt geboren met een van deze neigingen, maar soms wordt de een meer ontwikkeld dan de ander door het effect van de atmosfeer en de leefomstandigheden. Deze neigingen hangen ook af van omstandigheden van het klimaat en van de fysieke leefomstandigheden van verschillende landen en rassen. Polygamie kan natuurlijk zijn voor de man en monogamie voor de vrouw, daar de eerste de manifestatie helpt terwijl de laatste haar vernietigt. Illegale polygamie is erger dan legale, omdat die bedrog en valsheid schept. Monogamie is het ideale leven dat een comfort in deze en de volgende wereld is en je perfectioneert in liefde.
Absolute verzaking is net zo onwenselijk als de blinde hechting aan de wereld. Het ideale leven is onthechte belangstelling in de wereld, die het best volbracht kan worden door de man en de vrouw samen.
De vrouw is binnenin zichzelf een mysterie vanwege haar subtiele natuur. Wijze mannen die de fout hebben gemaakt om de vrouw van minder spiritueel belang te achten hebben vergeten dat zij zelf het product van de vrouw zijn geweest.
De meerderheid van de profeten en de meesters zijn mannen geweest omdat de man de hogere manifestatie is, zoals wordt aangeduid door de mythe van Adam en Eva, waarin Eva werd geboren uit de rib van Adam, wat betekent dat de vrouw de latere manifestatie is; het fruit betekent dat de vrouw de gedachten van de man richtte op de voortplanting. De interpretatie van de verbanning van Adam en Eva uit de hemel is de val van de mensheid vanuit de toestand van onschuld naar de toestand van de jeugd. De scheiding en het verdriet van Adam en Eva laten het doel van God zien om zich in het tweevoudige aspect te manifesteren, zodat Hij zijn ware verlangen van liefde zou kunnen volbrengen. Volgens de Vedanta is de helft van het goddelijke lichaam, Ardhangi, de vrouwelijkheid, bewijzend dat eenheid van de twee het complete leven is.
Soefi´s beschouwen een leven van complete eenheid het meest evenwichtige, als het waar en harmonieus is. Liefde en wijsheid scheppen harmonie tussen de man en de vrouw; maar als deze afwezig zijn houdt harmonie op te bestaan.
Een kind erft meer eigenschappen van zijn moeder dan van zijn vader en daarom is de moeder verantwoordelijker voor zijn verdiensten en fouten; en als ze kennis heeft dan kan ze de ziel van haar kind zelfs voor zijn geboorte trainen door de macht van haar concentratie, de toekomst van het kind knedend overeenkomstig haar eigen wil.
Harmonie tussen verfijndere mensen duurt langer dan de affecties van de gemiddelde mensheid. Mensen met engel-kwaliteiten hebben eeuwigdurende harmonie tussen hen, waarin God Zelf Zijn doel van de manifestatie volbrengt.
De mensheid wordt geboren met een aanbiddende houding en zoals alle houdingen bevrediging door expressie eisen, zo vindt de houding van aanbidding haar doel van adoratie. De oude Grieken en Shiva-devoten van India aanbaden beide aspecten van de manifestatie in de namen van goden en godinnen. Soefisme, die de essentie is van alle religies en filosofieën, beschouwt de tegengestelde aspecten van de natuur als één in werkelijkheid en noemt dat Sifat Allah. Soefi´s bereiken de verwerkelijking van God door Zijn natuur te aanbidden, Hem aanroepend door de te zeggen: ´Kull-i shayin Hál-i kull´, wat betekent: ´Alles zal vergaan behalve Zijn eigen Gezicht´. Zij beschouwen alle namen en vormen als het middel om de Ene, het enige Wezen, te verwerkelijken.
