Het is zelfs duidelijk voor degenen die de medische wetenschap niet kennen dat het gehele mechanisme van het lichaam stopt wanneer de adem is heengegaan. Dat betekent dat het lichaam, hoe perfect het mechanisme van het lichaam ook is, in de afwezigheid van adem een lijk is. Met andere woorden: de adem is datgene wat er in het lichaam leeft of wat het lichaam levend maakt. En wat beseffen maar weinigen van ons dat feit. We gaan elke dag maar door met werken, bezig met het alledaagse leven, helemaal in beslag genomen door de gedachten die we hebben, bezig met zakendoen, drijfveren najagend en toch onwetend omtrent het principe waarop het gehele leven wordt gebaseerd. Als iemand zegt: ´Gebed is iets heel belangrijks´, dan kunnen mensen denken: ´Ja, wellicht´. Als iemand zegt: ´Meditatie is iets groots´, dan kunnen mensen zeggen: ´Ja, het is zo´. Maar wanneer je zegt: ´Ademhalen is een groot geheim´, is de reactie: ´Wel verdraaid, daar heb ik nooit aan gedacht. Wat is ademhalen in werkelijkheid?´
Voorzover de wetenschap reikt, is van de ademhaling bekend dat het lucht is die in- en uitgeademd wordt. Wanneer die ingeademd wordt krijg je zuurstof uit de ruimte en wanneer die uitgeademd wordt strooi je koolzuur de ruimte in. Wanneer je nog verder gaat dan weet je dat de ademhaling de longen en de ademhalingsorganen gaande houdt, dat er spijsverteringsgassen naar binnen worden getrokken en dat je een grotere spijsverteringsmacht krijgt. Op basis van dat principe beginnen mensen de ademhaling te gebruiken bij fysieke oefeningen om het lichaam gezonder te maken. Stem-regisseurs hebben nu al sinds enige jaren een groter belang gehecht aan de adem. In werkelijkheid is de ademhaling zelf de stem en de gehele opbouw van de stem hangt af van de ademhaling. En ook beginnen sommige medici te zien dat veel ziekten van de zenuwen, van de longen of van verschillende zenuwcentra vaak geholpen kunnen worden door de ademhaling. Er lijkt een algemeen ontwaken te zijn tot de wetenschap van de ademhaling. En degenen die de ademhaling hebben beoefend in verband met fysieke ontwikkeling of voor de verbetering van hun specifieke conditie, ziekte of zwakte hebben prachtige resultaten aangetroffen. Zo ver heeft de wetenschap van de adem gereikt.
Maar wanneer we bij het geheim van de adem komen, begeven we ons op een geheel ander domein. De waarneembare adem die de neusvleugels kunnen voelen als lucht die naar binnen wordt gehaald en naar buiten gaat, is slechts een effect van de ademhaling. Het is niet de adem. Want de mystieke adem is die stroom die de lucht naar buiten draagt en de lucht naar binnen brengt. De lucht is waarneembaar, de stroom niet; de stroom is niet-waarneembaar. Het is een soort etherisch magnetisme, een fijnere soort electriciteit, waarvan de stroom naar binnen gaat en naar buiten komt en de lucht in werking stelt. Dit is wat door de mysticus Nafs genoemd wordt, wat het zelf betekent. De adem is het zelf, het waarachtige zelf van de mens. Atman betekent ook de ziel en in het Duits wordt hetzelfde woord voor de adem gebruikt. Dit laat zien dat als er enig spoor van de ziel is, dat in de adem gevonden moet worden.
Daar adem het zelf is is het natuurlijk niet alleen de lucht die je uitademt maar is het ook een stroom die, volgens de mystici, vanuit het fysieke plan naar het meest innerlijke plan stroomt; een stroom die door het lichaam, de mind en de ziel heen stroomt, het meest innerlijke deel van het leven aanrakend en ook weer terugkomend; een continue stroom die onophoudelijk naar binnen en naar buiten beweegt. Dit geeft een totaal andere uitleg van de adem en laat het belang van iets zien wat erg weinig mensen als belangrijk beschouwen; en het laat je begrijpen dat het belangrijkste deel van het zijn de adem is, die het meest innerlijke deel van het leven bereikt en ook weer de oppervlakte naar buiten toe bereikt, wat betekent dat die het fysieke plan aanraakt. De richting van de adem bevindt zich echter in een dimensie die de hedendaagse wetenschap niet erkent, een dimensie die door mystici wordt erkend als de dimensie die zich ´van binnen´ bevindt.
Op een dag was ik een lezing aan het geven in Engeland en onder het publiek bevond zich een algemeen bekende wetenschapper. Na de lezing kwam hij naar me toe en zei: ´Ik ben zeer geïnteresseerd, maar er is een iets wat me in de war brengt. Ik kan de woorden ´van binnen´ niet begrijpen. Wat bedoelt u daarmee? Binnen in het lichaam? Wij kunnen alleen in het lichaam begrijpen´. Dit laat het probleem zien om tot een gezamenlijk begrip tussen wetenschap en mystiek te komen. Dat zal ooit overwonnen worden. Het is slechts een tijdelijk probleem.
Om een filosofische uitleg aan deze dimensie te geven kun je als voorbeeld de gelijkenis van de ogen nemen: wat is het in deze ogen van ons dat een horizon van zo vele kilometers breed kan accommoderen? De grootte van de ogen is zo klein en ze kunnen een zo grote horizon accommoderen. Waar wordt dat geaccommodeerd? Het wordt van binnen geaccommodeerd. Dat is het enige voorbeeld dat je kunt geven. Het is een dimensie die niet gemeten kan worden, maar die aan het accommoderen is, die een accommodatie is. De accommodatie van het oog is niet een erkende dimensie, en toch is het een dimensie. Op dezelfde manier er is een dimensie van de mind. Je kunt diep denken en heel diep voelen; je kunt je bewust zijn van het leven en nog dieper bewust zijn; maar je kunt er niet naar wijzen, omdat deze dimensie abstract is. Als er al woorden voor zijn, dan zijn dat de woorden ´van binnen´. En via die dimensie stroomt een stroom vanuit het meest innerlijke plan naar het fysieke plan en daar houdt die het leven levend. Hierom kun je zeggen dat de adem de ziel is en de ziel de adem. Het is belangrijk te begrijpen dat je niet inhaleert zoals een rechte lijn op dezelfde manier naar binnen gaat en naar buiten komt, zoals je je voorstelt dat het zal zijn. De werkelijke beweging is die van een wiel, een cirkel; vanaf de neusgaten maakt die een cirkel en het einde van de cirkel bevindt zich weer in de neusgaten.
Het derde punt dat begrepen moet worden omtrent de adem is dat de adem net als een electrische kabel een gloed vertoont; en daar de hitte en het licht niet beperkt worden tot die gloed maar er zich ook rondomheen bevinden, raakt op dezelfde manier de straling van deze ademcirkel die door het lichaam heen gaat, elk deel van het lichaam.
Een andere regel die in acht genomen moet worden is dat de stroom van de adem met elke richting die die neemt een andere beweging en resultaat veroorzaakt. Het samentrekken, het uitrekken en het knipperen zijn bijvoorbeeld allemaal bewegingen die het spel van de adem zijn die in verschillende richtingen gaat. Zo is het ook met elke natuurlijke beweging die je tijdens de dag verricht. Ook kuchen, gapen, diep zuchten zijn allemaal verschillende bewegingen van de adem. Bovendien zijn de vaardigheid om te eten en te drinken en de vaardigheid om alles wat je in het lichaam hebt uit te stoten, resultaten van verschillende richtingen waardoorheen de adem werkzaam is. En als de adem niet werkzaam is in een richting dan wordt die specifieke activiteit gestopt. Het is een wetenschap die nog door wetenschappers en medici onderzocht moet worden. En hoe meer het onderzocht wordt hoe minder noodzaak er zal zijn voor operaties en voor veel andere akelige dingen die doktoren moeten doen of hun patienten moeten geven. Ook zullen de aanleg tot longziekten, de pijn bij de geboorte en een vroege dood vermeden worden wanneer de wetenschap van de adem goed begrepen wordt door de wetenschappers van vandaag en door de meerderheid wordt beoefend.
Het beeld van God en van de zielen is het beeld van de zon en de stralen ervan. De stralen zijn niet verschillend van de zon, de zon is niet verschillend van de stralen. Toch is er één zon en zijn er vele stralen. De stralen hebben geen eigen bestaan; zij zijn slechts een beweging van de zon. Zij zijn niet gescheiden van de zon en toch lijken de stralen veel verschillende stralen te zijn. De éne zon geeft het idee van één centrum. Zo is het ook met God en de mens. Wat is God? De Spirit die verschillende stralen projecteert; en elke straal is een ziel. Derhalve is de adem die stroom die een straal is, een straal die voortkomt uit die Zon die de spirit van God is. En deze straal is het teken van leven. Wat is het lichaam? Het lichaam is slechts een bedekking over deze straal heen. Wanneer deze straal zich heeft teruggetrokken uit zijn bedekking, dan wordt het lichaam een lijk.
Dan is er een andere bedekking en dat is de mind. Het verschil tussen de mind en het hart is als het verschil tussen de oppervlakte en de bodem. De oppervlakte van het hart is de mind en de diepte van de mind is het hart. De mind drukt het vermogen om te denken uit, het hart het vermogen om te voelen. Dit is een innerlijk gewaad, een gewaad dat wordt gedragen door hetzelfde iets als wat de adem genoemd wordt. Derhalve bestaat de straal die de adem is nog als die zich zelf heeft teruggetrokken uit het lichaam, want hij heeft een ander gewaad, hij heeft een gewaad van binnen. Het uiterlijke gewaad was het lichaam, het innerlijke gewaad is de mind. De adem blijft bestaan en als die is verloren in dat gewaad dat mind genoemd wordt dan is er een ander, nog verfijnder, gewaad dat de ziel wordt genoemd. Omdat de adem door alle drie heen stroomt: het lichaam, de mind en de ziel.
Gezien vanuit dit gezichtspunt zul je beseffen dat de mens nooit van God gescheiden is geweest; dat de mens met elke ademhaling God aanraakt. Hij wordt door de ademstroom verbonden met God. Net zoals mensen die water uit een bron halen, het touw in hun handen en de emmer water in de bron. De emmer bevat het water, maar het touw bevindt zich in de hand. In zoverre als onze ziel zich in de spirit van God bevindt is dat de straal van de goddelijke zon, terwijl zich aan de andere kant ervan zich wat wij de adem noemen bevindt. We zien het slechts zo ver reiken en niet verder, omdat het slechts het hogere deel van het fysieke lichaam is dat verschillende plannen aanraakt. De adem gaat daar naar toe, maar we zien de beweging van de adem niet. De beweging van de adem in ons lichaam wordt beperkt; maar in werkelijkheid verbindt deze stroom, deze adem, het lichaam met de goddelijke Spirit, God en de mens verbindend in één stroom.
De centrale stroom van onze mind is ook adem. Dat is de reden waarom wij niet alleen via het lichaam ademen, maar ook via de mind en eveneens via de ziel. Voorts is de dood slechts het heengaan van het lichaam uit deze hoofdstroom die we de adem noemen. Wanneer echter het lichaam heengegaan is zit de mind er nog steeds aan vast en als de mind levend is, is de persoon ook nog levend. Dit is wat ons het bewijs levert van het leven hierna. Velen zullen zeggen: ´Wat oninteressant om na de dood niet als individu, een lichaam te leven, maar als een mind!` Het is echter de mind die dit lichaam heeft gemaakt; de mind is onafhankelijker dan we ons voor kunnen stellen. De mind bevindt zich in een sfeer waarin hij zijn eigen lichaam heeft, net als dit fysieke lichaam tot de fysieke sfeer behoort. Het lichaam van de mind is net zo toereikend en zelfs concreter dan het lichaam dat we in de fysieke wereld bezitten, omdat het fysieke lichaam erg beperkt is en onderhevig is aan dood en verval. Het lichaam van de mind dat etherisch is is duurzaam daar het minder afhankelijk is van voedsel en water; het wordt meer onderhouden door de adem dan door wat dan ook. Wij worden zelfs in deze fysieke wereld voornamelijk door de adem in stand gehouden, ofschoon we brood, water en ander voedsel als ons onderhoud erkennen. Als we toch eens wisten dat brood en water nog niet eens een honderdste deel zijn van ons onderhoud vergeleken met wat de adem in ons leven doet! We kunnen geen vijf minuten zonder adem bestaan; we kunnen enige dagen zonder voedsel toe.
Daar de adem zo belangrijk is, zo belangrijk als maar zijn kan, is het duidelijk dat de manier om orde en harmonie in ons lichaam te brengen, om orde en harmonie in onze mind te brengen, om de mind met het lichaam in harmonie te brengen, en om het lichaam en de mind in harmonie te brengen met de ziel, door middel van de adem is. De ontwikkeling van de adem, kennis van de adem, beoefening van de adem helpt ons onszelf op het rechte spoor te zetten, om onszelf af te stemmen, om orde in ons wezen te brengen. Er zijn veel mensen die zonder de geëigende leiding en kennis de adem beoefenen. Ze gaan jaar na jaar door en er wordt weinig resultaat bereikt. Velen worden gek en heel vaak krijgen de kleine bloedvaatjes van de hersenen en de borst een scheur door een verkeerde ademhaling. Er zijn er velen die dit hebben ervaren doordat ze niet wisten hoe te ademen. Je moet uiterst voorzichtig zijn; je dient de ademhalingsoefeningen goed te doen of anders helemaal niet te doen.
Je kunt niet volledig spreken over alles wat met de hulp van de adem volbracht kan worden. Als er al mensen heden ten dage in de wereld leven die terwijl ze op de aarde staan getuige zijn van de innerlijke bestaansplannen, als er al mensen zijn die werkelijk communiceren met de hogere sferen, als er al mensen zijn die zichzelf kunnen overtuigen van het leven in het hiernamaals en hoe het daar zal zijn, dan zijn dat meesters van de adem en niet de studenten van intellectuele boeken.
De Yogi´s hebben veel over het geheim van de adem geleerd van de slang; daarom beschouwen zij de slang als het symbool van wijsheid. Shiva, de Heer van de Yogi´s, heeft een slang als een halsketting om zijn nek heen zitten. Het is het teken van mysterie, van wijsheid. Er bevinden zich cobra´s in de wouden van de tropische landen, met name in India, die zes weken lang slapen; en vervolgens wordt de cobra op een dag wakker en ademt hij omdat hij honger heeft; hij wil eten. En zijn gedachte trekt voedsel aan waar zich dat ook maar bevindt; het voedsel wordt van mijlenver aangetrokken door zijn gedachten. De adem van de cobra is zo magnetisch dat het voedsel er hulpeloos naar toe wordt getrokken; een kip of een rendier of een ander dier wordt dichterbij getrokken. Het wordt zo kracht aangetrokken dat het soms zelfs uit de lucht komt vallen en in zijn bek valt. De slang spant zich niet in. Hij ademt slechts; hij opent zijn bek en zijn voedsel komt zijn bek in. En vervolgens rust hij weer zes weken lang.
De slang is ook zo sterk gebouwd dat hij zonder vleugels vliegt en zonder voeten loopt. En als er al een dier het gezondste dier genoemd kan worden dan is dat ook de slang. Hij is nooit ziek; voordat hij ziek wordt gaat hij dood, toch leeft hij erg lang. Degenen die in de tropische landen wonen zeggen dat cobra´s zelfs na twaalf jaar wraak kunnen nemen. Als je een cobra slaat dan onthoudt hij dat voor altijd. Dat toont zijn geheugen aan, zijn mind. Muziek heeft op de slang een aantrekkingskracht net als op de intelligente mens. Hoe minder intelligent iemand is, hoe minder muziek hem aantrekt; muziek is nauw verwant aan intelligentie. Dit laat zien dat elk teken van intelligentie, van wijsheid en van macht in de cobra gezien kan worden.
De mystici hebben het leven van de cobra bestudeerd en zij hebben twee prachtige dingen ontdekt. Het ene is dat de cobra geen energie verspilt. Vogels vliegen totdat ze moe zijn; dieren rennen hierheen en daarheen. De cobra doet dat niet. Hij maakt een kuil waarin hij leeft en rust. Hij kent de beste manier om te ontspannen, een ontspanning die hij zolang vol kan houden als hij wil. Wij kunnen dat niet. Wij menselijke wezens weten van alle schepsels het minst over ontspanning. We weten slechts iets over werken, niet over ontspannen. We hechten elk belang aan werk, maar nooit aan rust; dit komt omdat we niets in rust vinden maar alles in het werk. Het werk van de rust zien we niet.
Bovendien is het natuurlijk vermogen van de ademhaling van de cobra zodanig dat geen enkel ander dier dat laat zien. Dat vermogen gaat als een rechte lijn door zijn lichaam heen. De stroom die hij vanuit de ruimt krijgt en die door hem heen stroomt, schenkt hem lichtheid, energie, straling en macht. Vergeleken met de cobra zijn alle andere schepsels vreemd gebouwd. De huid van de cobra is zo zacht en van een zo zijdeachtige textuur en in een seconde tijd kan hij zijn huid afwerpen en nieuw zijn, net alsof hij opnieuw is geboren. De mystici hebben ervan geleerd. Zij zeggen: ´Wij dienen uit ons lichaam te gaan net zoals de cobra uit zijn huid gaat; wij dienen uit onze gedachten, ideëen en gevoelens te gaan net zoals de cobra dat met zijn huid doet´. Zij zeggen: ´Wij dienen in staat te zijn net zo ritmisch te ademen en net zo onze adem te beheersen als de cobra dat doet. Wij dienen in staat te zijn ons op dezelfde manier te ontspannen en te rusten zoals de cobra dat kan. En dan zal het mogelijk zijn alles te verwerven wat we verlangen´. Zoals Christus heeft gezegd: ´Zoekt u eerst het Koninkrijk van God… en alles zal u worden toegevoegd´. Dezelfde dingen die de cobra worden toegevoegd, alles wat hij nodig heeft, kan de mens ook worden toegevoegd als hij er zich maar geen zorgen over zou maken. Zoals Sa´di gezegd heeft: ´Mijn zelf, je maakt je te veel zorgen over dingen die je nodig hebt, maar weet dat de Ene die voor jouw behoeften werkzaam daar continu voor aan het werk is. En toch maak jij je er zorgen over omdat dat jouw ziekte, jouw passie is die je constant zorgen laat maken!´
Wanneer we het leven scherper bekijken dan zien we dat het hetzelfde is. Onze zorg over dingen lijkt onze natuur, ons karakter te zijn; we kunnen daar niets aan doen. Het wordt zo´n deel van onze natuur om ons bezorgd te maken dat we ons af zouden vragen of we wel werkelijk leefden als we ons geen zorgen hoefden te maken! Mystici hebben derhalve duizenden jaren lang de beheersing van de adem, de balans ervan, het ritme ervan, het uitbreiden ervan, het verlengen ervan, het verbreden ervan en het centraliseren van de adem beoefend. Hierdoor zijn grote fenomenen volbracht. Alle Soefi´s in Perzië, in Egypte, in India zijn grote meesters van de ademhaling geweest. En er zijn sommige meesters die zich bewust zijn van hun spirituele verwerkelijking bij elke adem die ze in- en exhaleren. Bij elke ademhaling komt het bewustzijn van hun niveau van verwerkelijking.
Voor iemand die werkelijk weet hoe hij met de adem moet werken is er niets wat hij niet kan volbrengen als hij niet lui is; hij kan van niets zeggen dat het onmogelijk is. Het vereist slechts werk; het is niet alleen een kwestie van de theorie kennen, maar het vereist het begrip ervan. Dat is de reden waarom de ingewijden, de mystici, de ademhaling niet alleen als een wetenschap maar ook als een oefening beschouwen; zij beschouwen haar als het meest heilige iets, net zo heilig als religie. En teneinde deze ademhaling te volbrengen wordt er een discipline gegeven door een leraar.
Er is echter een groot probleem. Ik heb soms op mijn reizen ontdekt, wanneer ik over deze dingen sprak dat mensen met vooropgezette ideëen komen. Zij zijn bereid te leren, maar zij willen geen discipline. Maar is het leger is er discipline; in de fabriek, op kantoor is er een bepaalde discipline; bij de studie aan de universiteit, overal is er discipline; maar bij spirituele zaken wil men het niet; wanneer het spirituele zaken betreft werpen ze moeilijkheden op. Zij vinden het zo minderwaardig dat ze er geen offers voor willen brengen. Omdat zij niet weten waar het naar toe leidt, zijn ze niet overtuigd. Bovendien worden er verkeerde methoden hier en daar onderricht en vercommercialiseren mensen dat wat het meest heilige is. Op die manier wordt het hoogste ideaal naar de diepste diepte gebracht; en het is tijd dat het ware geïntroduceerd wordt, op een serieuze manier bestudeerd wordt, ervaren wordt en wordt verwerkelijkt door middel van oefening.
