Het woord ´spiritueel´ heeft geen betrekking op goedheid of op het verrichten van wonderen, de macht om wonderen te verrichten, of op grote intellectuele macht. Het gehele leven in al zijn aspecten is één enkele muziek; en de ware spirituele verwerving is om je zelf af te stemmen op de harmonie van deze perfecte muziek.
Wat houdt de mens af van spirituele verwerving? De dichtheid van zijn mentale bestaan en het feit dat hij zich onbewust is van zijn spiritueel wezen. Zijn beperkingen staan de vrije stroom en beweging in de weg die de natuur en het karakter van het leven is. Neem bijvoorbeeld deze dichtheid. Er is een rots en je wilt er een geluid uit halen, maar hij geeft geen enkele resonantie; hij beantwoordt niet aan jouw verlangen op geluid voort te brengen. Een snaar of een kabel daarentegen zullen een reactie geven op de toon die je wilt. Je strijkt erover en ze reageren. Er zijn objecten die resonantie geven; je wilt een geluid in hen produceren en zij reageren; zij maken jouw muziek compleet. En zo is het ook met de menselijke natuur. De ene persoon is zwaar en saai; je vertelt hem iets maar hij kan dat niet begrijpen; je praat met hem, maar hij zal het niet horen. Hij zal niet reageren op muziek, op schoonheid of op kunst. Wat is dat? Dat is domheid.
Er is een andere persoon die bereid is muziek en poëzie te waarderen, of schoonheid in wat voor vorm dan ook, in karakter of in manier van doen. Schoonheid wordt door zo iemand in elke vorm gewaardeerd; en dit is het ontwaken van de ziel, die de levende conditie van het hart is. Dit is de ware spirituele verwerving. Spirituele verwerving is het levend maken van de spirit, je bewust worden. Wanneer de mens zich niet bewust is van de ziel en van de spirit maar slechts van zijn materiële wezen, dan is hij verdicht; hij is ver verwijderd van de spirit.
Wat is spirit en wat is materie? Het verschil tussen spirit en materie is als het verschil tussen water en ijs: bevroren water is ijs en gesmolten ijs is water. Spirit in zijn verdichting noemen we materie; materie kan in haar verfijndheid spirit genoemd worden. Een materialist zei ooit tegen me: ´Ik ben niet overtuigd van wat voor spirit, ziel of hiernamaals dan ook. Ik ben overtuigd van de eeuwige materie´. Ik zei tegen hem: ´Uw overtuiging is niet veel anders dan de mijne, wat u eeuwige materie noemt noem ik spirit; het is een verschil van woorden. Er is niets om over te ruziën, omdat we beiden overtuigd zijn van de eeuwigheid; en zo lang als we ons ontmoeten in eeuwigheid, wat maakt het dan uit of de een het materie noemt en de ander spirit? Het is van begin tot eind één leven´.
Schoonheid wordt uit harmonie geboren. Wat is harmonie? Harmonie is de juiste verhouding, met andere woorden: het juiste ritme. En wat is leven? Leven is het resultaat van harmonie. Achter de gehele schepping bevindt zich harmonie en het hele geheim van schepping is harmonie. Intelligentie verlangt ernaar de perfectie van harmonie te verwerven. Wat de mens geluk, comfort, profijt of gewin noemt, alles waarnaar hij verlangt en wenst te verwerven is harmonie; hij verlangt in hogere of lagere mate naar harmonie. Zelfs in het verwerven van de mondainste dingen wenst hij altijd harmonie. Maar hij past heel vaak niet de juiste methoden toe. Zijn methoden zijn vaak verkeerd. Het object dat door zowel goede als slechte methoden is verworven is hetzelfde, maar de manier waarop je het probeert te verwerven maakt die goed of fout. Niet het object is fout, maar de methode die je toepast om het te verwerven.
Niemand, wat zijn plaats in het leven ook is, wenst disharmonie, want alle leed, pijn en problemen zijn een gebrek aan harmonie.
Spiritualiteit verwerven is zich realiseren dat het gehele universum één symfonie is; hierin is elk individu een noot en zijn geluk ligt in het perfect afgestemd zijn op de harmonie van het universum. Niet het volgen van een bepaalde religie maakt je spiritueel, of het hebben van een bepaalde overtuiging, of het zijn van een fanaticus met betrekking tot een idee, of zelfs het te goed worden om in deze wereld te leven. Er zijn vele goede mensen die zelfs niet begrijpen wat spiritualiteit betekent. Zij zijn erg goed, maar zij weten toch niet wat ultiem goed is. Ultiem goed is harmonie zelf. Bijvoorbeeld alle verschillende principes en overtuigingen van de religies van de wereld, onderricht en verkondigd door priesters en leraren maar die de mens niet altijd kan volgen en uitdrukken, komen van nature uit het hart van iemand die zichzelf afstemt op het ritme van het universum. Elke handeling, elk woord dat hij spreekt, elk gevoel dat hij heeft, elk sentiment dat hij uitdrukt, is harmonieus; het zijn allemaal deugden, het zijn allemaal religies. Niet het volgen van een religie is nodig, maar het leven van een religie, je leven tot een religie maken is nodig.
Muziek is een miniatuur van de harmonie van het gehele universum, want de harmonie van het universum is het leven zelf, en de mens, die een miniatuur van het universum is, laat harmonieuze en disharmonieuze akkoorden zien in zijn polsslag, in zijn hartslag, in zijn vibratie, ritme en toon. Zijn gezondheid of ziekte, zijn vreugde of ongemak laten allemaal de muziek of het gebrek aan muziek in zijn leven zien.
En wat leert muziek ons? Muziek helpt ons onszelf in harmonie te trainen en dit is de magie of het geheim achter de muziek. Wanneer je muziek hoort waarvan je geniet, stemt die je af en zet die jou in harmonie met het leven. Derhalve heeft de mens muziek nodig; hij verlangt naar muziek. Velen zeggen dat zij niets om muziek geven, maar deze mensen hebben niet muziek gehoord. Als zij werkelijk muziek hadden gehoord dan zou die hun ziel hebben aangeraakt en dan zouden ze niet anders kunnen dan er van te houden. Zo niet dan zou dat alleen maar betekenen dat ze niet op toereikende wijze muziek hebben gehoord en hun hart niet kalm en rustig hebben gemaakt om er naar te luisteren en ervan te genieten en die te waarderen. Bovendien ontwikkelt muziek dat vermogen waardoor je alles leert waarderen wat goed en mooi is in de vorm van kunst en wetenschap en in de vorm van muziek en poëzie kun je dan elk aspect van schoonheid waarderen.
De zwaarte van lichaam of de zwaarte van het hart berooft de mens van alle schoonheid om hem heen. Hij wordt naar de aarde getrokken en daardoor wordt alles beperkt; maar wanneer hij die zwaarte van zich af schudt en de vreugde verschijnt dan voelt hij zich licht. Alle goede neigingen zoals vriendelijkheid, tolerantie, vergevingsgezindheid, liefde en waardering, al deze prachtige eigenschappen, komen te voorschijn door licht te zijn; licht in de mind, in de ziel en in het lichaam.
Waar komt muziek vandaan? Waar komt de dans vandaan? Dat komt allemaal vanuit dat natuurlijke en spirituele leven dat zich van binnen bevindt. Wanneer dat spirituele leven te voorschijn springt, verlicht het alle lasten die iemand heeft. Het maakt zijn leven soepel, alsof hij op de oceaan van het leven dobbert. Het vermogen om te waarderen maakt iemand licht. Leven is net als de oceaan. Als er geen waardering is, geen ontvankelijkheid, dan zinkt de mens als een stuk ijzer of steen naar de bodem van de zee. Hij kan niet als een boot, die hol en ontvankelijk is, drijven.
De moeilijkheid op het spirituele pad is altijd wat er uit onszelf komt. De mens houdt er niet van om een leerling te zijn, hij wil een leraar zijn. Als men toch zou weten dat de grootsheid en de perfectie van de groten die van tijd tot tijd naar deze wereld zijn gekomen, lag in hun leerling-zijn en niet in het leraar-zijn! Hoe groter de leraar, hoe beter hij als leerling was. Hij leerde van iedereen, de groten en de lageren, de wijzen en de dwazen, de ouderen en de jongeren. Hij leerde van hun levens en bestudeerde de menselijke natuur in al haar aspecten.
Iemand die aan het leren is om het spirituele pad te betreden dient als een lege kom te worden, opdat de wijn van muziek en harmonie in zijn hart mag worden geschonken. Wanneer er iemand naar mij toe komt en vraagt: ´Hier ben ik, kunt u mij op spirituele wijze helpen?´ en ik antwoord: ´Ja´, dan zegt hij heel vaak: ´Ik wil allereerst weten hoe u over het leven of de dood denkt, of over het begin en het einde´. En vervolgens vraag ik me af wat zijn houding zal zijn als zijn eerder opgevatte mening niet overeenstemt met de mijne. Hij wil leren en toch wil hij niet leeg zijn. Dat betekent naar de waterstroom gaan met een bedekte kom; hij wil het water, maar toch is de kom bedekt, bedekt met vooropgezette ideëen. Maar waar komen die vooropgezette ideëen vandaan? Je kunt geen enkel idee het jouwe noemen. Alle ideëen zijn uit de een of andere bron geleerd; toch ga je in de loop van de tijd denken dat het de jouwe zijn. En om deze ideëen zal iemand argumenteren en ruzie-maken ofschoon ze hem niet volledig bevredigen; toch zijn ze tegelijkertijd zijn slagveld, en zij zullen doorgaan zijn kom bedekt te houden. Mystici hebben derhalve een andere manier aangenomen. Zij hebben een andere koers geleerd en die koers is zelf-verzaking of met andere woorden: ont-leren wat je hebt geleerd; en dit is hoe je een lege kom kunt worden.
In het Oosten zegt men dat het eerste wat er geleerd moet worden is hoe je een leerling wordt. Je kunt denken dat je op deze manier je individualiteit verliest; maar wat is individualiteit? Is dat niet wat er verzameld is? Wat zijn jouw ideëen en meningen? Het is slechts verzamelde kennis, en deze kennis zou ontleerd dienen te worden.
Je zou denken dat het karakter van de mind zodanig is dat hetgeen je leert erop wordt gekerfd, hoe kun je dat dan ont-leren? Ont-leren is het completeren van deze kennis. Iemand te zien en te zeggen: ´Die persoon is boosaardig, ik vind hem niet aardig´, dat is leren. Om verder te kijken en iets goeds in die persoon te erkennen, te beginnen met hem aardig te vinden of om medelijden met hem te hebben, dat is ont-leren. Wanneer je de goedheid in iemand die je boosaardig noemt ziet heb je ont-leerd. Je hebt die knoop ontward. Eerst leer je door met één oog te kijken; vervolgens leer je door met twee ogen te kijken en dat maakt je zicht compleet.
Alles wat we in deze wereld hebben geleerd is gedeeltelijke kennis, maar wanneer dit radicaal wordt verwijderd door een ander gezichtspunt dan hebben we kennis in haar voltooide vorm. Dat is wat mystiek wordt genoemd. Waarom wordt het mystiek genoemd? Omdat het niet in woorden kan worden omgezet. Woorden zullen ons een kant ervan laten zien, maar de andere kant bevindt zich voorbij de woorden.
De gehele manifestatie is dualiteit, de dualiteit die ons intelligent maakt; en achter de dualiteit bevindt zich de eenheid. Als we niet voorbij de dualiteit stijgen en richting eenheid bewegen dan verwerven we geen perfectie, dan verwerven we geen spiritualiteit.
Dit betekent niet dat ons leren geen nut heeft. Het heeft veel nut. Het geeft ons de macht van onderscheiden en het waarnemen van verschillen. Dit maakt de intelligentie scherp en het zich helder, zodat we de waarde van dingen en hun nut kunnen begrijpen. Het is allemaal onderdeel van de menselijke evolutie en is allemaal nuttig. Dus we dienen eerst te leren en daarna te ont-leren. Je kijkt niet eerst naar de lucht als je op de grond staat. Je dient eerst naar de aarde te kijken en te zien wat die te leren en te observeren biedt; maar tegelijkertijd moet je niet denken dat het doel van je leven wordt vervuld door alleen maar naar de aarde te kijken. De vervulling van het doel van het leven ligt in het kijken naar de lucht.
Wat er zo prachtig aan muziek is, is dat die de mens helpt om zich onafhankelijk van het denken te concentreren of te mediteren; en derhalve lijkt muziek de brug te zijn over de kloof tussen vorm en het vormloze. Als er al iets is wat intelligent, effectief en tegelijkertijd vormloos is, dan is dat wel muziek. Poëzie suggereert vorm, lijn en kleur suggereren vorm, maar muziek suggereert geen vorm. Ze schept ook die resonantie die door het gehele wezen vibreert en verheft het denken boven de dichtheid van materie; het verandert materie bijna in spirit, in haar oorspronkelijke toestand, door via de harmonie van vibraties elk atoom van je gehele wezen aan te raken.
Schoonheid van lijn en kleur kan tot hier gaan en niet verder; de vreugde van geur kan een beetje verder gaan; maar muziek raakt ons meer innerlijke wezen en produceert op die manier nieuw leven, een leven dat het gehele wezen exaltatie schenkt door hem te verheffen tot die perfectie waarin de vervulling van het leven van de mens ligt.
