Het eerste wat een zoeker naar de waarheid moet verwezenlijken is het doel van het leven. Zodra de ziel zich ontnuchterd van de bedwelming begint te voelen, is het eerste wat zij zich afvraagt: ´Wat is het doel van mijn leven?´ Elke ziel heeft haar eigen doel, maar uiteindelijk lossen alle doelen zich op in een doel en dat is het doel dat door de mysticus wordt gezocht. Want alle zielen arriveren vroeg of laat via het juiste of het verkeerde pad bij dat doel, een doel dat volbracht moet worden, een doel waarvoor de gehele schepping is bedoeld; maar het verschil tussen de zoekende ziel en de ziel die blind richting dat doel werkt is als het verschil tussen het materiaal en de maker ervan. De klei werkt richting het doel om een vat te vormen en dat doet degene pottenbakker ook; maar de vreugde en het voorrecht om het geluk te voelen het doel te volbrengen is voorbehouden aan de pottenbakker en niet aan de klei; en net zo is het met de wezens die onbewust streven naar dat doel en de zielen die er bewust naar streven, beide komen uiteindelijk uit bij dezelfde voltooiing; het verschil zit hem in het bewustzijn.
De eerste stap op het spirituele pad is wanneer een ziel zich haar uiterlijke doel in het leven realiseert. Want niet iedere ziel in de wereld realiseert zich zelfs haar uiterlijke missie in het leven. En de ziel die zich dat niet realiseert kan misschien haar gehele leven doorgaan en het zich zelfs op het einde van haar leven niet realiseren, maar degene die zich de moeite neemt om het zich te realiseren, moet het zich vroeg of laat realiseren. Want het antwoord op deze vraag is continu te horen in iemands eigen hart. Zoals Sa´adi zegt: ´Elke ziel wordt voor een bepaald doel geschapen en het licht van dat doel is ontstoken in die ziel´. Als er al een vlam is aangestoken zelfs voordat de persoon op aarde was geboren, is het aan de persoon om zelf het doel van het leven te vinden, ofschoon alles buiten hemzelf ook naar dat doel wijst.
Iemand kan vragen: ´Wat is voor iemand de beste manier om het doel van zijn leven te begrijpen?´ Als men de voorliefde van zijn eigen mind volgt, als men het spoort volgt waarnaar men wordt aangetrokken, als men zijn innerlijke aanleg volgt, die niet met iets anders tevredengesteld wordt dan voelt men: ´Er wacht iets op me (wat men niet weet op dat moment), wat me bevrediging zal brengen´. Daarnaast is het nog gemakkelijker wanneer men intuïtief en mystiek is, omdat dan iemand voortdurend wordt verteld wat het doel in zijn leven is. Want de natuur heeft zulk een perfectie van wijsheid. Men ziet dat de insecten het zintuig is gegeven om hun kleine huisjes te maken, om zichzelf te beschermen en een opslagplaats voor hun voedsel te maken. De bijen, die de gave hebben om honing te maken, is onderricht hoe ze honing moeten maken. Dus heeft de natuur elke ziel geleerd haar doel te zoeken. Zij heeft elke ziel met dat doel gemaakt en zij roept continu tegen die ziel om dat doel te zien. Als de ziel de roep niet hoort en slaapt, is dat niet de fout van de natuur, die continu aan het roepen is. Derhalve zou ik, als ik met een paar woorden moest zeggen hoe men zijn doel vindt, zeggen: door wakker te worden uit de slaap.
Iemand zou kunnen vragen: ´Zou het uiterlijke doel leiden naar het innerlijke doel van het leven?´ Zeker zou het dat doen. Alles wat een persoon doet, spiritueel of materieel, is slechts een opstapje voor hem om te komen bij het innerlijke doel, als hij het maar als zodanig opvat. Als hij zich vergist, zit de fout bij hemzelf; hij werkt desondanks toch richting het innerlijk doel. Want alles wordt gecreëerd om als een schema te werken en derhalve handelt elk individu richting te voltooiing van het goddelijke doel. Als er een verschil is, is dat het verschil van dat specifieke individu.
Er zijn vijf aspecten die iemand in de richting van de voltooiing van het innerlijke doel laten gaan: de wens om te leven, de wens om te weten, de wens naar kracht, de wens naar geluk en de wens naar vrede. Deze vijf zaken werken bewust of onbewust in de onpeilbare diepte van elke ziel. Terwijl ze binnenin iemand werkzaam zijn, zetten zij iemand aan om goed of slecht te doen en toch behoren deze vijf aspecten bij het ene doel waarin in de voltooiing ervan het doel van de gehele schepping wordt voleindigd. Wanneer de wens om te leven iemand in contact brengt met zijn ware leven, een leven dat niet onderhevig is aan de dood, dan is het doel van dat verlangen volbracht; wanneer iemand is staat is geweest om volledig de kennis waar te nemen van zijn eigen wezen, waarin goddelijke kennis en het mysterie van de gehele manifestatie te vinden is, dan is het doel van kennis verworven; wanneer iemand in staat is in contact te komen met de Almachtige Kracht, dan is de wens naar kracht bereikt; wanneer iemand in staat is geweest zijn geluk in zijn eigen hart te vinden, onafhankelijk van alles buiten hem, dan is het doel van de wens naar geluk voltooid; wanneer iemand in staat is uit te stijgen boven alle omstandigheden en invloeden die de vrede van de ziel verwarren en zijn vrede heeft gevonden temidden van de menigte en weg van de wereld dan is in hem de wens naar vrede bevredigd. De voltooiing van het doel ligt niet in een van deze vijf aspecten; in de voltooiing van alle vijf de verlangens wordt dat ene doel voltooid, het doel waarvoor elke ziel op aarde werd geboren.
